Η Μάχη του Ελ Αλαμέιν

«Θα προτιμοῦσα νά μοῦ έδίδετο  ἀκόμα μία μεραρχία, παρά να εἶχα προαχθεῖ σέ στρατάρχη». Ἔρβιν Ρόμμελ

Από τις 23 Οκτ έως την 4 Νοε του 1942, διεξήχθη η 2η μάχη του Ελ Αλαμέιν. Η 8η βρετανική στρατιά (195.000 άνδρες, 1069 άρματα μάχης, 2377 πυροβόλα) υπό τον βρετανό αντιστράτηγο Μπερνάρντ Μοντγκόμερυ, νίκησε τις ιταλογερμανικές δυνάμεις (100.000 άνδρες, 496 άρματα μάχης, 1350 πυροβόλα), υπό την διοίκηση του γερμανού στρατάρχου Έρβιν Ρόμμελ. Η περιοχή του Ελ Αλαμέιν αποτελεί μια «στενωπό» 65 χιλιομέτρων νοτίως της οποίας απλώνεται μια απέραντη περιοχή αδιάβατη σε ερπύστρια και τροχό, γνωστή σαν «Καθίζηση της Κατάρας». Το Ελ Αλαμέιν συνιστά την τελευταία αμυντική τοποθεσία πριν από την Αλεξάνδρεια, η οποία ευρίσκεται 100 χιλιόμετρα ανατολικά. Ο ικανός και πείσμων Μοντγκόμερυ εκμεταλλεύτηκε πλήρως, την αριθμητική του υπεροχή σε άνδρες και μέσα, την καθολική αεροπορική υπεροχή του, όπως επίσης τις πληροφορίες που του παρείχε το σύστημα υποκλοπών και αποκωδικοποιήσεως «ULTRA». Η νίκη των συμμάχων στο Ελ Αλαμέιν είχε τεράστια σημασία στην τελική έκβαση του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι βρετανοί διατήρησαν, τον...

έλεγχο της διώρυγος του Σουέζ, τα πετρέλαια της Μ. Ανατολής και την οδό ενισχύσεως της Σοβιετικής Ενώσεως, μέσω της Περσικού κόλπου και του Ιράν. Την 8η Νοε 1942 αποβιβάσθηκαν στο Μαρόκο και την Αλγερία οι πρώτες Αμερικανικές δυνάμεις. Μετά ένα χρόνο όλη η Βόρεια Αφρική ετίθετο υπό συμμαχικό έλεγχο.

Η Αλεπού της Ερήμου

Ο Ρόμμελ έφτασε στην Τρίπολη της Λιβύης τον Μάρτιο του 1941, επικεφαλής μιας δυνάμεως 3 μεραρχιών(2 τεθωρακισμένες και μια ελαφρά πεζικού). Η αποστολή του ήταν να ανακόψει την προέλαση των βρετανών, οι οποίοι είχαν σκορπίσει τις ιταλικές δυνάμεις. Τους επόμενους 14 μήνες, μακριά από την ακαμψία της Ανωτάτης Γερμανικής Διοικήσεως δημιούργησε τον θρύλο της «Αλεπού της Ερήμου». Τον κέρδισε επάξια, μετά από μια σειρά εντυπωσιακών νικών, οι οποίες ήσαν αποτέλεσμα των τακτικών ελιγμών του και όχι της υπεροπλίας του.  Ο Ρόμμελ διοικούσε τις δυνάμεις του δια του προσωπικού παραδείγματος, ευρισκόμενος πάντα στην πρώτη γραμμή. Ήταν αριστοτέχνης του αιφνιδιασμού, χωρίς να διστάζει να αυτοσχεδιάζει προκειμένου να επιτύχει του σκοπού του. Η μεγαλύτερη αναγνώριση στην διάρκεια του πολέμου προέρχεται από τον αντίπαλο. Ο Τσώρτσιλ δεν δίστασε να τον χαρακτηρίσει «μεγάλο στρατηγό», στη αγγλική βουλή, κατά την εξέλιξη των επιχειρήσεων. Ο ανώτατος  διοικητής των δυνάμεων Μ. ανατολής, στρατηγός Όκινλεκ, εξέδωσε διαταγή με την οποία απαγόρευε την χρήση του ονόματος Ρόμμελ, γιατί μείωνε το ηθικό και καλλιεργούσε την ηττοπάθεια των στρατιωτών του. Τέτοιες ενέργειες είναι χαρακτηριστικό μόνο των πραγματικά «μεγάλων» προσωπικοτήτων.      

Έμεινε από Καύσιμα

Ο Ρόμμελ από την 1η έως την 27η Ιουλ 1942 δεν κατόρθωσε  να διασπάσει τις συμμαχικές δυνάμεις, διοικούμενες από τον βρετανό αντιστράτηγο Ρίτσι. Η περίοδος αυτή χαρακτηρίζεται σαν η 1η μάχη του Ελ Αλαμέιν. Ο Τσώρτσιλ  ήρθε στην Αίγυπτο και άλλαξε  τόσο τον ανώτατο διοικητή Μ. Ανατολής στρατηγό Όκινλεκ με τον στρατηγό Αλεξάντερ, όσο και τον διοικητή της 8ης Στρατιάς αντιστράτηγο Ρίτσι με τον αντιστράτηγο Μοντγκόμερυ. Παράλληλα συναισθανόμενος το μέγεθος της απειλής, ενίσχυσε σημαντικά την 8η Στρατιά σε άνδρες και υλικά. Ο Χίτλερ απορροφημένος με την ρωσική εκστρατεία, δεν παρείχε την ανάλογη ενίσχυση στο μέτωπο της Αφρικής. Σε μια ύστατη προσπάθεια από 1 έως 3 Σεπ, ο Ρόμμελ απέτυχε να κυκλώσει τις βρετανικές δυνάμεις και να κινηθεί προς το Δέλτα του Νείλου. Του έλειπαν 6000 τόνοι καυσίμων.

Η Ελληνική Συμμετοχή

Στη μάχη του Ελ Αλαμέιν συμμετείχε και πολέμησε γενναία η Ι Ελληνική ταξιαρχία, υπό τον Συνταγματάρχη Κατσώτα Παυσανία. Οι συμμαχικές απώλειες ανήλθαν σε 13.000 νεκρούς, ενώ των δυνάμεων του άξονος σε 25.000. Ο πόλεμος στην Βόρειο Αφρική θα πρέπει να διδάσκεται σε όλες τις σχολές επιμορφώσεως των Αξιωματικών. Όσο υπάρχει κίνδυνος εμπλοκής της χώρας μας σε πολεμικές επιχειρήσεις, η μελέτη αυτών των  μαχών, θα βοηθήσει σημαντικά  όσους  κληθούν να διοικήσουν μονάδες και να ηγηθούν ανδρών στο πεδίο της μάχης.

Αντγος εα Ιωάννης Κρασσάς