Η Επιχείρηση Ultra και η Μάχη της Κρήτης

«Στόν πόλεμο ἡ ἀβεβαιότητα ἀποτελεῖ τόν κανόνα»

Το πρωί της 2ας Μαΐου 1941, 2.300 άνδρες της 7ης Γερμανικής Μεραρχίας Αλεξιπτωτιστών προσγειωνόντουσαν στις περιοχές του Μάλεμε, της Σούδας, του Ρεθύμνου και του Ηρακλείου. Η αποστολή τους ήταν, η κατάληψη των αεροδρομίων και των λιμένων που υπήρχαν στις περιοχές αυτές. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας, οι μονάδες αυτές είχαν υποστεί 80% απώλειες. Ο Νεοζηλανδός Υποστράτηγος Freyberg, υπεύθυνος για την άμυνα της νήσου, είχε πληροφορηθεί το γερμανικό σχέδιο επιχειρήσεων. Στον τομέα του Μάλεμε οι Γερμανοί κατόρθωσαν να καταλάβουν το ύψωμα 107 που δεσπόζει του αεροδρομίου, ενέργεια η οποία έκρινε τελικά την μάχη της Κρήτης.

Η Γέννηση της Επιχειρήσεως ULTRA 

Οι Βρετανοί από το 1938 προσπαθούσαν να αποκρυπτογραφήσουν τα Γερμανικά ραδιομηνύματα και μηνύματα τηλετύπου. Για το σκοπό αυτό ίδρυσαν μια ειδική υπηρεσία, υπό την διοίκηση του Ναυάρχου σερ Χιού Σινκλαίρ, η οποία  εγκαταστάθηκε στο κτίριο Μπλέτσλεϊ Πάρκ, 80 χλμ βορειοδυτικά του Λονδίνου, ιδιοκτησίας του. Η υπηρεσία ονομάσθηκε «Κυβερνητική Σχολή Κωδικών και Κρυπτογραφίας» και στελεχώθηκε με επιφανείς επιστήμονες και πλήθος προσωπικό διαφόρων ειδικοτήτων, το οποίο ξεπέρασε τις 7.000 το 1944. Η επιχείρηση έλαβε το όνομα της από πρόθεμα της διαβάθμισης ασφαλείας «Ultra Secret». Οι διάφοροι κλάδοι και υπηρεσίες της Γερμανίας χρησιμοποιούσαν 50 κρυπτογραφικές συσκευές «Enigma» (Αίνιγμα), των οποίων η κλείδα (πίνακας αντιστοίχησης γραμμάτων και αριθμών) άλλαζε κάθε δύο ημέρες. Τα μηνύματα εκπέμπονταν σε 200 διαφορετικές συχνότητες, των οποίων η διάρκεια δεν υπερέβαινε το μισό λεπτό. Το κορυφαίο επίτευγμα της “ULTRA” ήταν το «σπάσιμο» της Enigma, από ομάδα επιστημόνων, υπό την εποπτεία του Βρετανού μαθηματικού Alan Turing.

Τα Οφέλη        

Στην “ULTRA” γνώριζαν επακριβώς το γερμανικό σχέδιο εισβολής στην Κρήτη, 15 ημέρες πριν την εκδήλωση της. Στον Freyberg κοινοποιήθηκαν αυτές οι πληροφορίες, αναφέροντας σαν πηγή προέλευσης Βρετανό πράκτορα με την κωδική ονομασία Πορτοκαλής Λέονορντ (Orange Leonard). Οι πληροφορίες αναφερόντουσαν όχι μόνο σε αεροκίνητη, αλλά και σε αμφίβια  επιχείρηση. Οι Βρετανοί φρόντισαν να κρατήσουν μυστική την ύπαρξη αυτής της υπηρεσίας μέχρι το τέλος του πολέμου. Οι πληροφορίες της ULTRA συνέβαλαν αποφασιστικά στην νίκη των συμμάχων επί του άξονος.

Μία Εύλογη Απορία

Γιατί οι Γερμανοί κατέλαβαν την Κρήτη παρότι είχε διαρρεύσει το σχέδιο ενεργείας τους; Ο 52χρονος Freyberg υπήρξε ένας γενναίος και ικανός Αξιωματικός. Κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο σε ηλικία 28 ετών ήταν διοικητής Μεραρχίας και του είχε απονεμηθεί ο Σταυρός της Βικτώριας. Για την αντιμετώπιση των αλεξιπτωτιστών και την άμυνα των αεροδρομίων διέθεσε τις καλύτερες μονάδες του, αλλά φρόντισε και για την ασφάλεια των κυρίων λιμένων Ηρακλείου και Σούδας. Μέχρι τότε δεν υπήρχε προηγούμενο καταλήψεως νήσου, του μεγέθους της Κρήτης μόνο από αέρος και δεν επαναλήφθηκε έκτοτε. Για τα οχήματα, τα πυροβόλα και το βαρύ υλικό, η μόνη δυνατή μεταφορά ήταν από θαλάσσης. Όποιος και να ήταν στην θέση του Freyberg, με τις δυνάμεις που είχε στην διάθεση του, δεν θα έκανε κάτι διαφορετικό. Δεν ανακατέλαβε το ύψωμα 107 την 21η Μαΐου, γιατί αγωνιούσε για την από θαλάσσης προσβολή. Ο Γερμανός διοικητής Student ανέλαβε το ρίσκο να εξασφαλίσει το αεροπρογεφύρωμα του Μάλεμε, διοχετεύοντας ενισχύσεις με αεροσκάφη που προσγειωνόντουσαν υπό τα πυρά του εχθρού.           

Υποθέσεις και Σενάρια

Έχουν γραφεί πολλά περί προδοσίας και παραδόσεως της Κρήτης στους Γερμανούς από τον Τσώρτσιλ. Έχει γραφεί επίσης ότι, απώλειες των αλεξιπτωτιστών δεν επέτρεψαν την χρησιμοποίηση τους ξανά. Έχει γίνει αποδεκτό ότι, η μάχη της Κρήτης καθυστέρησε την Γερμανική επίθεση κατά της Ρωσίας. Δεν ισχύει τίποτα από τα παραπάνω. Η σοβαρότερη απώλεια των επιτιθεμένων ήταν τα 170 μεταφορικά αεροσκάφη Junker 52. Η Βρετανία βοήθησε την Ελλάδα προκειμένου να επηρεάσει την ψήφιση από το κογκρέσο των ΗΠΑ, του προγράμματος «Εκμισθώσεως και Δανεισμού». Χωρίς την δωρεάν βοήθεια από τις ΗΠΑ, η Βρετανία θα ηττάτο. Ο Τσώρσιλ επιθυμούσε διακαώς μια νίκη επί του Χίτλερ, ο οποίος από την πλευρά του απορροφημένος από την επίθεση κατά της Ρωσίας, δεν εκμεταλλεύτηκε την στρατηγική θέση της Κρήτης. Δεν θα πρέπει να παραγνωρίζεται το γεγονός ότι, από στρατιωτικής πλευράς το κατόρθωμα των Γερμανών αλεξιπτωτιστών υπήρξε μοναδικό στο είδος του.

Αντιστράτηγος εα Ιωάννης Κρασσάς

Βιβλιογραφία

Διεύθυνσις Ιστορίας Στρατού: Ο Ελληνικός Στρατός κατά τον Β΄ΠΠ, Η Μάχη της Κρήτης, Αθήνα 1967

Antony Beever: Κρήτη η Μάχη και η Αντίσταση, ΓΚΟΒΟΣΤΗΣ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Β.Ε.Ε, Αθήνα 2004.

Heinz A. Richter: Η Μάχη της Κρήτης, ΓΚΟΒΟΣΤΗΣ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Β.Ε.Ε, Αθήνα 2011.