Οι μάχες της Βέργας και του Διρού της Μάνης

«Διά τοῦτο καί ἡμεῖς σὲ περιμένομεν μὲ ὅσας δυνάμεις θελήσεις . Οἱ κάτοικοι τῆς Μάνης γράφομεν καὶ σὲ περιμένομεν». Ἡ απάντηση τοῦ Γεωργίου Μαυρομιχάλη στήν ἀπαίτηση γιά δήλωση ὑποταγῆς (μπουγιουρντί) ἀπό τόν Ἰμπραήμ.

Από την 22α έως 24η Ιουνίου του 1826, στην τοποθεσία Βέργα (τείχος), τρία χλμ ΒΑ από το χωριό Αλμυρός της Μάνης, 6000 Αιγύπτιοι ιππείς και πεζοί υπό τον Κεχαγιάμπεη, συγκρούσθηκαν με 2000 Μανιάτες και 500 Μεσσήνιους. Ο Ιμπραήμ μετά την πτώση του Μεσολογγίου (10 Απρ 1826), είχε επιβάλλει τη κυριαρχία του στο μεγαλύτερο μέρος της Πελοποννήσου και της Στερεάς Ελλάδος. Η δυσπρόσιτη περιοχή της Μάνης παρέμενε απροσκύνητη, λόγω του πολεμικού φρονήματος και της αγωνιστηκότητος των Μανιατών. Η κατάκτηση της  θα επισφράγιζε  την κυριαρχία του Ιμπραήμ και θα αποτελούσε την ταφόπλακα της επαναστάσεως των Ελλήνων. Προς τούτο απέστειλε «μπουγιουρντί» (αναγνώριση υποταγής) στον Γεώργιο Μαυρομιχάλη. Η υπερήφανη απάντηση του Έλληνα οπλαρχηγού «γράφομεν καὶ σὲ περιμένομεν», εξόργισε τον Ιμπραήμ, ο οποίος αποφάσισε την κατάκτηση της
Μάνης και την σκληρή τιμωρία των κατοίκων της.  

Η Άμυνα

Οι Μανιάτες οπλαρχηγοί ενωμένοι προ του κινδύνου, αποφάσισαν να αμυνθούν στο «ταμπούρι» (πέτρινο τείχος), το οποίον είχαν κατασκευάσει επί μήκους 1,5 χλμ. Επί τριήμερο απέκρουσαν τις λυσσώδεις επιθέσεις των Αιγυπτιακών δυνάμεων, μαχόμενες κατά τρόπο τακτικό, εκπαιδευμένες από εξισλαμισθέντες Γάλλους αξιωματικούς. Οι απώλειες τους ανήλθαν σε 600 νεκρούς και ισάριθμους τραυματίες, ενώ των Ελλήνων δεν ξεπέρασαν τους 50.  Ο Ιμπραήμ αποβίβασε την 23η Ιουνίου 1500 άνδρες στον όρμο του Διρού, με σκοπό να  περικυκλώσει τους αμυνόμενους στην Βέργα. Οι στρατιώτες επιδόθηκαν αμέσως στην καταστροφή της σοδειάς, την οποία μάζευαν μόνο γυναίκες  και γέροντες, λόγω της απουσίας των ανδρών.

Οι «Μαινάδες»

Οι καμπάνες των εκκλησιών συνέγειραν τους κατοίκους των χωριών. Οι Μανιάτισσες δεν ετράπησαν σε φυγή, αλλά με τα δρεπάνια και τα δίκρανα επέπεσαν σαν «μαινάδες» επί των στρατιωτών. Ο Δημήτριος Κόκκινος αναφερόμενες στις ηρωίδες της Μάνης γράφει: «Διά μίαν ἀκόμη φοράν, ἡ δραματική καί ἡρωϊκή πραγματικότης ὑπερέβη  τάς συλλήψεις τῶν θρύλων κατά τόν ἱερό ἀγώνα τῆς ἀνεξαρτησίας μας».  Όλοι οι ιστορικοί που βρέθηκαν πλησιέστερα προς τον ξεσηκωμό του γένους μας, γίνονται λυρικοί αναφερόμενοι σ’ αυτές τις γυναίκες. Το κατόρθωμα τους δεν ήταν αποτέλεσμα στιγμιαίας αντιδράσεως, αλλά απόρροια μιας στάσης ζωής, σύμφωνα με την οποία δεν υπάρχει  υποκατάστατο της θυσίας κατά την εκτέλεση του καθήκοντος προς την πατρίδα.  Αρχηγός του ξεσηκωμού υπήρξε ο ιερέας Ιωσήφ Βουδικλάρης.  Όταν προσέτρεξαν 500 πολεμιστές από την Βέργα προς ενίσχυση των γυναικών οι Αιγύπτιοι ετράπησαν σε άτακτο φυγή, οι απώλειες των οποίων ανήλθαν στους 500 νεκρούς. Δύο μήνες μετά στην μάχη του Πολυάραβου, οι δυνάμεις του Ιμπραήμ ηττήθηκαν ξανά κατά κράτος από τους Μανιάτες, χωρίς να τολμήσουν να εισβάλλουν πλέον στην Μάνη .

Οι Απροσκύνητοι

Οι μάχες αυτές είχαν τεράστια σημασία για την συντήρηση της επαναστάσεως, αλλά δυστυχώς δεν τυγχάνουν της αναγνωρίσεως που τους αξίζει. Σε μία περίοδο γενικευμένης απογοητεύσεως μετά τις συνεχείς νίκες του Ιμπραήμ, απαιτούντο τεράστια ψυχικά αποθέματα για να συνεχίσεις να μάχεσαι. Όταν όμως είσαι αποφασισμένος, όλα είναι πιθανά.

Αντγος εα Ιωάννης Κρασσάς

Βιβλιογραφία

Σπυρίδων Τρικούπης, Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως, Εκδόσεις Γιοβάνη, Αθήνα 1968 Τόμος Δ΄

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ, ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ Α.Ε. Αθήνα 1980

Σαράντος Ι. Καργάκος, Νεώτερη Ελληνική ιστορία, Μεγάλες Μορφές και Μεγάλες Στιγμές του 21 , Αθήνα 2012, Επιστημονικές Εκδόσεις Γεωργιάδης, τόμος Β1