Ένας 12χρονος... δεκανέας στη Μάχη του Σαρανταπόρου - Ιστορικές ιχνηλασίες

Γράφει ο Δημήτρης Βάλλας / www.eleftheria.gr

Το ύψος του δεν ξεπερνούσε τα 1,45 μέτρα και τα κατάφερε με πονηριά, παρά το παιδικό του πρόσωπο όπου -ούτε καν ακόμα δεν είχαν εμφανιστεί αυτά τα παράξενα χνούδια της εφηβείας- να καταταγεί κάπου στο 1912 στον Ελληνικό Στρατό.

Έγινε ο φόβος και ο τρόμος των Βαλκανικών Πολέμων και Τούρκοι και Βούλγαροι με το που άκουγαν το όνομά του πάγωναν από τον φόβο τους και εύχονταν να μην τον συναντήσουν ποτέ στη μάχη μπροστά τους. Τα κατορθώματά του ήταν πολλά και το 1913 σε ηλικία μόλις 13 χρόνων επ’ ανδραγαθία του απονέμεται τιμητικά ο βαθμός του δεκανέα. Πέρασε..

στην ιστορία ως ο νεότερος υπαξιωματικός που υπήρξε ποτέ στον Ελληνικό Στρατό, από συστάσεώς του.

Τις περιπέτειες του ανηλίκου αυτού δεκανέα θα ιχνηλατήσουμε σήμερα, καθώς πολέμησε με ανδρεία και ηρωισμό στα δικά μας τα χώματα συμμετέχοντας στην απελευθέρωση της Ελασσόνας, αλλά και στην κατάληψη των οχυρωμένων στενών του Σαρανταπόρου!

Πρόκειται για τον Γεράσιμο Ραφτόπουλο που γεννήθηκε στο Φισκάρδο της Κεφαλονιάς το 1900. Μόλις ξέσπασε ο Α’ Βαλκανικός Πόλεμος έφυγε από το νησί για τον Πειραιά και απώτερο σκοπό να υπηρετήσει την πατρίδα. Υπήρξε ο νεότερος υπαξιωματικός στην ιστορία των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Με μπόι που δεν ξεπερνούσε τα 140 -150 εκατοστά, κάτι που τον δυσκόλευε ακόμα και να ανέβει στο άλογό του, απέδειξε όμως σε όλους όσοι τον κορόιδευαν στην αρχή, ότι η γενναιότητα και το θάρρος δεν έχουν να κάνουν με άλλα πράγματα και όχι με την ηλικία.

Όταν λοιπόν ο 12χρονος πήγε να καταταγεί, σαν παιδί αντιμετωπίστηκε ειρωνικά στην αρχή και τον έδιωξαν λέγοντάς του ότι «ο πόλεμος είναι μόνο για τους άνδρες». Ο μικρός Γεράσιμος όμως δεν πτοήθηκε και τελικά πέτυχε τον σκοπό του με άλλο τρόπο. Βγήκε από το κτίριο και πήγε αμέσως στον σταθμό των τρένων, τα οποία γεμάτα φαντάρους και εφόδια έφευγαν για το μέτωπο. Μικρόσωμος καθώς ήταν κατάφερε να μην γίνει αντιληπτός από τους φρουρούς και κάτω από τα μάτια τους μπήκε σε ένα βαγόνι γεμάτο στρατιώτες.

Προορισμός του η Λάρισα και το 18ο Σύνταγμα Πεζικού της IV Μεραρχίας. Μπήκε στη σειρά και παρουσιάστηκε κι εκείνος στον Διοικητή. Εκείνος γέλασε αλλά τελικά τον πήρε ως «παιδί του Συντάγματος». Αφού ο μικρός ήθελε τόσο πολύ να πολεμήσει θα τον έβαζαν να κάνει ανώδυνες βοηθητικές εργασίες, όπως να μεταφέρει διαταγές, να γράφει επιστολές, να κάνει δουλειές κλητήρα και ό,τι άλλο δεν έθετε σε κίνδυνο τη ζωή του. Όμως ο μικρός είχε άλλα σχέδια στο μυαλό του και κυρίως να αποδείξει ότι ο ρόλος του δεν ήταν διακοσμητικός.

Το βάπτισμα του πυρός το πήρε στη μάχη της Ελασσόνας. Όλοι εντυπωσιάστηκαν με το 12χρονο ήρωα που πολέμησε με θάρρος, τόλμη και αποφασιστικότητα σαν έμπειρος στρατιώτης και που μάλιστα πήρε πολεμώντας σαν λάφυρο από τους Τούρκους ένα όπλο τύπου «Μαρτίνι». Στη συνέχεια πολέμησε στην κρίσιμη μάχη του Σαραντάπορου. Οι ελληνικές δυνάμεις, μετά από ισχυρή αντίσταση των τουρκικών δυνάμεων, πέτυχαν μια σημαντική νίκη που άνοιξε τον δρόμο για την απελευθέρωση της Μακεδονίας. Η νικηφόρα έκβαση της Μάχης του Σαρανταπόρου, ανύψωσε το ηθικό του Ελληνικού Στρατού, που ήταν χαμηλό μετά την ήττα του 1897. Για το θάρρος του στη μάχη αυτή, ο μικρός Γεράσιμος πήρε δώρο ένα όπλο Manlicher-Schonauer.

Στη μάχη όμως Κιλκίς - Λαχανά, το 1913, η τύχη δεν ήταν με το μέρος του. Ήταν μια μάχη σώμα με σώμα. Οι ελληνικές απώλειες υπήρξαν μεγάλες. Λόγω του λοφώδους και γυμνού εδάφους της περιοχής, οι Έλληνες στρατιώτες ήταν διαρκώς εκτεθειμένοι στα εχθρικά πυρά. Η ελληνική νίκη ήταν σπουδαία, αλλά το κόστος σε ανθρώπινες ζωές ήταν μεγάλο. Οι νεκροί και οι τραυματίες ανήλθαν σε 8.828 άνδρες.

Ο μικρός συνελήφθη αιχμάλωτος από τους Βούλγαρους. Δεν φοβήθηκε όμως και κυρίως δεν πτοήθηκε. Ένα βράδυ κατάφερε να σκοτώσει τρεις Βούλγαρους από το απόσπασμα και να δραπετεύσει. Εξαφανίστηκε μέσα στη νύχτα και επέστρεψε στο στρατόπεδο. Επιστρέφοντας βρήκε έναν τραυματισμένο εύζωνα και τον μετέφερε, σώζοντάς τον από βέβαιο θάνατο.

Για την ανδρεία του προήχθη στον βαθμό του δεκανέα την 28η Αυγούστου του 1913 σε ηλικία 13 ετών. Ήταν ο μοναδικός 13χρονος δεκανέας της ελληνικής ιστορίας! Δυστυχώς όμως κανείς δεν έμαθε τι απέγινε ο μικρός αυτός ήρωας.

Τον 12χρόνο μαχητή ανακάλυψε και ο δάσκαλος από το Σαραντάπορο Δημήτρης Ντάλλας, έψαξε και βρήκε ντοκουμέντα για τη ζωή του, αλλά και συγγενείς του στην Κεφαλονιά με στόχο ο 12χρονος ήρωας των Βαλκανικών Πολέμων να τιμηθεί στα πεδία των μαχών που πολέμησε στην περιοχή μας.

Σαραντάπορο και Ελασσόνα χρωστούν ίσως ακόμα κάτι στο 12χρονο αμούστακο αγόρι που μέσα στη βροχή και στη λάσπη πέρασε με τα πόδια τα βουνά πολεμώντας μακριά από τις θάλασσες του νησιού του για αυτή τη «ρημάδα» την πατρίδα που σήμερα κατάντησε μια λέξη ξενόγλωσση γραμμένη στο χαρτί για λαϊκή κατανάλωση...

www.eleftheria.gr