«Ὁ ἐνθουσιασμός καί αἱ ζητωκραυγαί τῶν
ἀνδρῶν ἦσαν ἀπερίγραπτοι ὅταν ἀντίκρυσαν τήν θάλασσαν. Ἡ εὐγνωμοσύνη των καί ἡ ἀφοσίωση
των πρός τούς Διοικητάς τῶν Συνταγμάτων δέν δύναται να περιγραφῇ.» Αντιστράτηγος Κωνσταντίνου Ἰωάννης
Ο Σχης Θεοτόκης Δ. στο μέσον με τον Επιτελάρχη Ανχη Γ. Κορτζιά (Ιουλ 1921) |
μονάδων και 6.000 Έλληνες πρόσφυγες. Οι κύριοι συντελεστές αυτού του άθλου ήσαν ο Μέραρχος Συνταγματάρχης Θεοτόκης Δημήτριος και οι Διοικητές των 2 συνταγμάτων Αντισυνταγματάρχες Κωνσταντίνου Ιωάννης και Τσίπουρας Νικόλαος.
Η Διάλυση μιας Στρατιάς
Τις παραμονές της Τουρκικής επιθέσεως οι Ελληνικές δυνάμεις σχημάτιζαν μία έλλειψη εκτεινόμενη από την θάλασσα
του Μαρμαρά μέχρι τον κόλπο της Εφέσου. Η Ανεξάρτητη Μεραρχία ήταν ταγμένη στο
μέσο της παρατάξεως στο τομέα Σειντί Γαζή (αρχαία Νακόλειαν). Οι συγκοινωνιακοί
κόμβοι του Εσκή Σεχήρ (Δορύλαιο) και του Αφιόν Καραχισάρ (Βυζαντινό Ακροϊόν)
αποτελούσαν τα εδάφη ζωτικής σημασίας των αμυνομένων. Την 13η Αυγ 1922 ο
Κεμάλ Ατατούρκ εξαπέλυσε την κύρια επίθεση του στον τομέα Αφιόν Καραχισάρ και
την δευτερεύουσα στο Εσκή Σεχήρ. Μετά από διήμερη σκληρή μάχη άρχισε η
υποχώρηση των Ελληνικών δυνάμεων, η οποία σύντομα μετατράπηκε σε άτακτη φυγή.
Οι διασωθέντες των Α΄ και Β΄ Σωμάτων Στρατού επιβιβάσθηκαν στα πλοία από τον
λιμένα του Τσεσμέ στην χερσόνησο της Ερυθραίας, υπό την κάλυψη του αξιόμαχου
1ου Συντάγματος, του Αντισυνταγματάρχη Μαρούλη Οδυσσέα. Οι δυνάμεις του
Γ΄ΣΣ μεταφέρθηκαν στην Ανατολική Θράκη από τους λιμένες των Μουδανιών, Πανόρμου
και της Αρτάκης. Η Ανεξάρτητη Μεραρχία λόγω της ταχύτατης προελάσεως των
Τουρκικών δυνάμεων βρέθηκε απομονωμένη πίσω από τις εχθρικές γραμμές. Αγνοώντας
την κατάρρευση του μετώπου άρχισε να κινείται προς δυσμάς παρενοχλούμενη από το
Τουρκικό Ιππικό.
Την 20η Αυγ ο γενναίος αεροπόρος Λοχαγός Ξηρός Γεώργιος έρριψε εντός σιδερέ-νιου κυλίνδρου
έγγραφο πληροφορώντας την Μεραρχία ότι, λόγω της καταρρεύσεως του μετώπου θα
έπρεπε να κινηθεί προς τα παράλια συντηρούμενη εξ επιτόπιων πόρων, χωρίς την
δυνατότητα οποιασδήποτε βοήθειας από την Στρατιά. Παρείχε επίσης πολύτιμες
πληροφορίες περί των κινήσεων του εχθρού. Ο Θεοτόκης μετά από σύσκεψη με τους
αξιωματικούς του αποφάσισε να κινηθεί προς Δικελί, με τελικό προορισμό την Λέσβο.
Την απόφαση του την κοινοποίησε σε όλο το προσωπικό της μεραρχίας, χωρίς να
αποκρύψει την κρισιμότητα της καταστάσεως. Όλοι συνειδητοποίησαν ότι η επιβίωση
τους εξαρτάτο από την επακριβή εκτέλεση των διατασσομένων. Η φάλαγγα της
μεραρχίας μήκους άνω των 5 χιλιομέτρων συγκροτήθηκε κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να
έχει την δυνατότητα αντιμετωπίσεως των εχθρικών προσβολών από οποιαδήποτε
κατεύθυνση. Οι κάτοικοι των πόλεων και των χωριών παρείχαν τροφή για τους
άνδρες και τα υποζύγια, υπό την απειλή βομβαρδισμού από το πυροβολικό της
μεραρχίας. Όταν η μεραρχία έφτασε στο Δικελί, η επιβίβαση επί των πλοίων
πραγματοποιήθηκε με τάξη και πειθαρχία. Με την άφιξη της στην Μυτιλήνη
αποκατέστησε την έννομο τάξη, την οποία είχαν καταλύσει 15000 λιποτάκτες οι
οποίοι συμπεριφέρονταν ως κοινοί κακοποιοί. Η Ανεξάρτητος Μεραρχία
αναδιοργανώθηκε απόστάλθηκε στις Φέρες και απετέλεσε τον πυρήνα της Στρατιάς
του Έβρου, μετονομασθείσα σε ΧΙΙ. Θα έπρεπε να συμβεί το αντίστροφο αφού η ΧΙΙ,
μετά την μάχη του Αλή Βεράν διαλύθηκε και αιχμαλωτίσθηκε.
Τα Παθήματα που δεν Έγιναν Μαθήματα
Η
Ανεξάρτητος Μεραρχία διέσωσε την τιμή των Ελληνικών όπλων, άπαντες έπραξαν το
καθήκον τους σύμφωνα με τον όρκο που έδωσαν. Το κατόρθωμα της δεν προβλήθηκε όπως
θα έπρεπε από ιδιοτέλεια, επειδή ο μέραρχος ήταν εξάδελφος του εκτελεσθέντος
μετά την δίκη των έξι, υπουργού στρατιωτικών Νικολάου Θεοτόκη. Θα είχαμε
αποφύγει την πιο ντροπιαστική ήττα της νεώτερης ιστορίας μας και θα είχαν
διασωθεί χιλιάδες στρατιωτικών και πολιτών, εάν όλες οι μονάδες της στρατιάς
ενεργούσαν όπως η Ανεξάρτητος Μεραρχία. Το αξιόμαχο του στρατού είναι μετρήσιμο
μέγεθος. Δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν μας ενδιαφέρει η ποιότητα και η
αποτελεσματικότητα όχι μόνο των Ενόπλων Δυνάμεων, αλλά και των δημοσίων
οργανισμών και υπηρεσιών γιατί μας τρομοκρατεί η αξιολόγηση. Υπεράνω όλων το
βόλεμα μας, στο όνομα πάντοτε του «αγνότερου» πατριωτισμού.
Παπάγου
10 Σεπ 2015 / Ιωάννης Κρασσάς Αντγος εα
Βιβλιογραφία
α. Δημητρίου Αμπελά, Ανεξάρτητος Μεραρχία Η Κάθοδος των Νεωτέρων Μυρίων, Εκδόσεις Κ.
Τουρίκη, Αθήνα 1997
β. Διεύθυνσις Ιστορίας Στρατού, Η Εκστρατεία εις την Μικράν Ασίαν,
Τόμος 7ος Αθήνα 1962
γ. Michel Llewellyn SmithΤο
Όραμα της Ιωνίας,
Αθήνα 2004, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής
Τραπέζης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
ΠΡΟΣΟΧΗ: ΑΝΑΡΤΩΝΤΑΙ ΜΟΝΟΝ ΕΠΩΝΥΜΑ ΣΧΟΛΙΑ.
Οι απόψεις - τοποθετήσεις - σχόλια γίνονται με δική σας ευθύνη.