Η Ανακωχή των Χριστουγέννων του 1914

Άγαλμα εις ανάμνηση της Ανακωχής
των Χριστουγέννων κατά τον Ά ΠΠ

«Τὸ εὔδαιμον τὸ ἐλεύθερον, τὸ δ' ἐλεύθερον τὸ εὔψυχον κρίναντες μὴ περιορᾶσθε τοὺς πολεμικοὺς κινδύνους». «Ἡ εὐδαιμονία εἶναι ἐλευθερία καὶ ἡ ἐλευθερία εἶναι ἀνδρεία, δὲν πρέπει νὰ δειλιάζετε μπροστὰ στοὺς κινδύνους τοῦ πολέμου. Από τον Επιτάφιο του Περικλέους.

Τα Χριστούγεννα του 1914, μια σειρά ανεπισήμων ανακωχών έλαβαν χώρα στο Δυτικό μέτωπο (Γερμανία-Γαλλία), μεταξύ αντιμαχομένων μονάδων. Γερμανοί και Βρετανοί στρατιώτες βγήκαν από τα χαρακώματα τους και συναντήθηκαν άοπλοι στην ουδέτερη ζώνη. Σε μία πρωτόγνωρη ενέργεια για εμπόλεμους, οι στρατιώτες συνομίλησαν, τραγούδησαν τα κάλαντα και αντάλλαξαν ευχές και δώρα. Σε ορισμένες περιπτώσεις έπαιξαν ποδόσφαιρο και έκαναν κοινές κηδείες συναδέλφων τους.

Το Νόημα του Καθήκοντος του Στρατιώτου προς την Πατρίδα

Ήταν το πρώτο έτος του πολέμου και τηρούντο ακόμα οι αρχές του στρατιωτικού κώδικα τιμής. Τα επόμενα χρόνια η εκτέλεση του χρέους προς την πατρίδα υπάκουσε στο τυφλό μίσος και την επιθυμία για την πλήρη εξόντωση του αντιπάλου. Η πράξη αυτών των στρατιωτών δεν συνιστούσε παράβαση του καθήκοντος, γιατί δεν παραδόθηκαν, ούτε αυτομόλησαν στον εχθρό. Υπήρξε το αποτέλεσμα της αμοιβαίας αναγνωρίσεως του δικαιώματος υπερασπίσεως των εθνικών τους συμφερόντων. Δυστυχώς ο παραλογισμός του πολέμου επιβάλλει να πολεμήσεις μέχρι τελικής πτώσεως με ανθρώπους που δεν γνωρίζεις. Η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων επιθυμούν  την ειρήνη. Όταν καλείσαι όμως να επιλέξεις μεταξύ ειρήνης και υποδουλώσεως, τότε έκαστος οφείλει να αναλάβει τις ευθύνες του. Κάθε πολίτης έχει την ιερά υποχρέωση να υπερασπίζεται την πατρίδα του, τα παιδιά, τις γυναίκες, τους βωμούς των πατρώων Θεών και τους τάφους των προγόνων του, όπως αναφέρει ο Αισχύλος στον παιάνα των Σαλαμινομάχων [1]. Κάθε στρατιώτης ανεξαρτήτως βαθμού υπερασπίζεται με τα όπλα τα συμφέροντα της πατρίδος του, υποχρεούμενος κατά την εκτέλεση του ύψιστου αυτού καθήκοντος να αφαιρέσει ζωές, ή να θυσιάσει την δική του. Ο στρατιώτης ενεργεί έχοντας πάντοτε κατά νου ότι πρέπει να σέβεται την στρατιωτική τιμή, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί ανά τους αιώνες. Πολεμάω δεν σημαίνει ότι μετατρέπομαι σε δολοφόνο, ούτε σε κάποιο άτομο το οποίο ικανοποιεί κατώτερα ένστικτα ή διαστροφές. Ο στρατιώτης πάντοτε παραμένει άνθρωπος, από τον οποίο αναμένουμε να φέρει σε πέρας μια ιδιαίτερα δύσκολη αποστολή, με γενναιότητα, δικαιοσύνη και ευσπλαχνία. Η αναγνώριση της προσφοράς και της θυσίας του από την πατρίδα πρέπει να γίνεται με έναν ιδιαίτερο και ξεχωριστό τρόπο, γιατί η αυτό που κάνει δεν είναι ούτε συνηθισμένο ούτε αυτονόητο.

Οι Υπέρ Πατρίδος Πεσόντες

Ο Περικλής στον επιτάφιο του κατά το πρώτο έτος του Πελοποννησιακού πολέμου διατυπώνει με μοναδικό τρόπο τις υποχρεώσεις της πολιτείας προς τα στρατευμένα παιδιά της και την απόδοση των οφειλόμενων τιμών προς τους πεσόντες υπέρ πατρίδος. Δεν υπάρχει σόφισμα, ιδεολόγημα ή κομματικό μανιφέστο το οποίο μπορεί να ανατρέψει τις αξίες των αρχαίων προγόνων μας, με τις οποίες κέρδισαν την αιωνιότητα και διαμόρφωσαν τον παγκόσμιο πολιτισμό. Κανένας πολιτικάντης ή σοφιστής δεν έχει το δικαίωμα να απαξιώσει να παραβλέψει ή να ανατρέψει την υποχρέωση των πολιτών να θυσιάζονται για την πατρίδα τους. Η αναγνώριση της προσφοράς του Έλληνος στρατιώτου ανά τους αιώνες δεν είναι δυνατόν να περιορίζεται στο χώρο του μνημείου του «Άγνωστου Στρατιώτου». Η δόξα της πατρίδος μας οφείλεται στην ξεχωριστή προσφορά τους, ενώ οι συμφορές μας στην έλλειψη πρόθυμων να θυσιασθούν. Δεν υπάρχει υποκατάστατο του καθήκοντος των πολιτών προς υπεράσπιση της πατρίδος και όταν αυτό εκλείψει τότε χάνονται όλα.

Παπάγου 15 Δεκ 2015 / Αντγος εα Ιωάννης Κρασσάς

---

[1] «Ὦ, παῖδες Ἑλλήνων, ἴτε, ἐλευθεροῦτε πατρίδ'  ἐλευθεροῦτε δε παῖδας, γυναίκας, θεῶν τὲ πατρώων ἔδη, θήκας τε προγόνων• νῦν ὑπὲρ πάντων ἀγών». «Αισχύλος από την τραγωδία Πέρσαι »