Το Θωρηκτό Σαλαμίς

«Μηδέν τῆς τύχης, ἀλλά πάντα τῆς εὐβουλίας καὶ τῆς πρόνοιας» Τίποτα δὲν ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὴν τύχη, ἀλλά ἀπό τὴν ὀρθή καὶ τήν προνοητικότητα. Πλούταρχος, ἀρχαῖος Έλληνας  ἱστορικός

Την 10 Φεβ 1906 η Μεγάλη Βρετανία καθέλκυσε το περίφημο θωρηκτό Dreadnaught (Ατρόμητος). Ήταν το πρώτο πολεμικό πλοίο με 10 τηλεβόλα μεγάλου διαμετρήματος (300 χιλ),τοποθετημένα ανά δύο σε 5 πυργίσκους με δυνατότητα να βάλλουν και από τις δύο πλευρές. Το πλοίο διέθετε ισχυρότερη θωράκιση των συγχρόνων του και κινείτο με την βοήθεια 4 ατμοστροβίλων ισχύος 22.500 ίππων, γεγονός το οποίο...

το καθιστούσε το ταχύτερο θωρηκτό της εποχής του. Ο «Ατρόμητος» (Ντρέντνωτ) ανέτρεψε τη ναυτική ισορροπία ισχύος [1] της εποχής και έδωσε το όνομα του σε μία καινούργια κλάση θωρηκτών τα οποία έσπευσαν να ναυπηγήσουν οι μεγάλες ναυτικές δυνάμεις της εποχής. Η θαλασσοκράτειρα Βρετανία στις παραμονές του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου είχε υιοθετήσει ως δόγμα για την διατήρηση της υπεροχής της ότι, η δύναμη του στόλου της έπρεπε να υπερέχει του αθροίσματος των δύο μετά από αυτή μεγαλυτέρων στόλων του κόσμου [2].  

Η Παραγγελία

Η Τουρκία μετά την λήξη των Βαλκανικών πολέμων (1912-13) δεν είχε αναγνωρίσει την κατοχή των νήσων του Αιγαίου από την Ελλάδα. Για την ανάκτηση της ναυτικής υπεροπλίας είχε παραγγέλλει από την Μ. Βρετανία την ναυπήγηση δύο θωρηκτών τύπου «ντρέτνωτ» 22.000 τόνων. Ο Βενιζέλος προσπάθησε  με κάποια καθυστέρηση, να προμηθευτεί η Ελλάδα το νέο τύπου θωρηκτό. Οι Άγγλοι εκείνη την εποχή μας πρότειναν να περιορισθούμε στην προμήθεια αντιτορπιλικών και υποβρυχίων, αντιδρώντας στην απόκτηση ισχυρών πλοίων. Η Ελληνική κυβέρνηση παρήγγειλε από τα Γερμανικά ναυπηγεία VULKAN ένα θωρηκτό τύπου «ντρέτνωτ», 19.500 τόνων, με 8 πυροβόλα των 350 χιλ και ταχύτητα 23 κόμβων [3], συνολικού κόστους 1,7 εκατ. λιρών. Του εδόθη το όνομα «Σαλαμίς» αντί του αρχικού «Βασιλεύς Κωνσταντίνος». Από τα ίδια ναυπηγεία παραγγέλθηκαν επιπλέον 6 τορπιλοβόλα. Οι Γερμανοί διέκοψαν αυτεπάγγελτα την κατασκευή του πλοίου δίνοντας προτεραιότητα στο δικό τους ναυτικό. Μετά την λήξη του πολέμου η Ελλάδα δεν δέχθηκε να παραλάβει το ημιτελές σκάφος. Τα ναυπηγεία κατέθεσαν αγωγή κατά του Ελληνικού δημοσίου, για την μη πληρωμή εργασιών που τους ζητήσαμε .Η διαμάχη έληξε το 1932 εις βάρος μας, με αποτέλεσμα να πληρώσουμε 30.000 λίρες πέρα των 450.000 που είχαμε ήδη πληρώσει, χάνοντας επιπλέον την προκαταβολή ύψους 11,5 εκατ. δραχμών. Το πλοίο παρέμεινε στην ιδιοκτησία των ναυπηγείων.

Ο Α ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος

Με την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου η Βρετανία δεν παρέδωσε τα δύο θωρηκτά στην Τουρκία λόγω της συμμαχίας της με την Γερμανία. Η Ελλάδα αγόρασε δύο θωρηκτά προ «ντρέτνωτ»  τύπου από τις ΗΠΑ, το «Λήμνος» και το «Κιλκίς», ενώ η Γερμανία παραχώρησε στην Τουρκία το σύγχρονο βαρύ καταδρομικό «Μπρεσλάου» και το καταδρομικό «Γκαίμπεν» τα οποία μετονομάσθηκαν σε «Σουλτάνος Σελήμ» και «Μιντιλού» (Μυτιλήνη). Ο Ελληνικός και Τουρκικός στόλος δεν αναμετρήθηκαν κατά την διάρκεια του πολέμου, η τελευταία φορά ήταν στη ναυμαχία της Λήμνου (18 Ιαν 1913). Η παραγγελία του «Σαλαμίς» δυστυχώς δεν μας έγινε μάθημα για τον τρόπο που θα πρέπει να γίνονται οι εξοπλισμοί, με αποτέλεσμα να υποπίπτουμε στα ίδια λάθη.

Παπάγου 02 Φεβ  2016 / Αντγος εα Ιωάννης Κρασσάς

Βιβλιογραφία

α. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ, ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ Α.Ε. Αθήνα 1977.

β. Σπύρου Β. Μαρκεζίνη, Πολιτική Ιστορία της Νεωτέρας Ελλάδος, ΠΑΠΥΡΟΣ ΓΡΑΦΙΚΑΙ ΤΕΧΝΑΙ Α.Ε Αθήνα 1966.

γ. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ 20^ου ΑΙΩΝΟΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΧΡΥΣΟΣ ΤΥΠΟΣ, Αθήνα 1968.

---

[1] Τα προ Ντρέντνωτ πλοία ονομάσθηκαν «πλοία των 5 λεπτών», επειδή μπορούσαν να αντέξουν μόνο για τόσο χρόνο τις ομοβροντίες του νέου θωρηκτού.

[1] Η Μ. Βρετανία διέθετε 29 θωρηκτά τύπου «Ντρέντνωτ» έναντι 17 της Γερμανίας κατά τον Α΄ΠΠ.

[3] Ο Αβέρωφ είχε εκτόπισμα 10.000 τον,4 πυροβόλα των 190 χιλ και ταχύτητα 20 κόμβων.