Η Ρήξη Παύλου - Καραμανλή

«Δὲν ὑπάρχει τίποτα δυσκολότερο ἀπό τὸ νὰ κυβερνήσεις τοὺς Ἕλληνες. Καὶ αὐτό, γιατί, ὅλοι νομίζουν ὅτι εἶναι ἱκανοί γιὰ ὅλα». Κωνσταντίνος Καραμανλής

Την 10^η Ιουνίου 1963, ο Κων. Καραμανλής μετά από 7 χρόνια και 8 μήνες ως πρωθυπουργός της Ελλάδος, παραιτείτο των καθηκόντων του, λόγω διαφωνίας του με το παλάτι. Ο Καραμανλής δεν συμφωνούσε με την επίσκεψη των Βασιλέων της Ελλάδος στο Ηνωμένο Βασίλειο την 9η Ιουλίου, μετά από επίσημη πρόσκληση της Ελισάβετ.

Ο Προπηλακισμός  της Φρειδερίκης

Οι αντιρρήσεις του πρωθυπουργού προήλθαν, λόγω του προπηλακισμού της Βασιλίσσης Φρειδερίκης, στο Λονδίνο την 20η Απριλίου 1963, από την Βρετανίδα Μπέττυ Αμπατιέλου, συζύγου του φυλακισμένου στελέχους του ΚΚΕ Αντώνη Αμπατιέλου. Η Φρειδερίκη είχε προσκληθεί στους γάμους της πριγκίπισσας Αλεξάνδρας του Κεντ, κόρης της πριγκίπισσας Μαρίνας [1] της Ελλάδος. Η Αμπατιέλου ζήτησε ακρόαση από την Φρειδερίκη προκειμένου να της υποβάλλει υπόμνημα απελευθερώσεως του συζύγου της, αίτημα το οποίο δεν έγινε αποδεκτό. Όταν η Φρειδερίκη μαζί με την πριγκίπισσα Ειρήνη με την συνοδεία ενός μόνο αστυνομικού, θέλησαν να βγουν ινκόγκνιτο από το ξενοδοχείο, βρέθηκε αντιμέτωπη με την Αμπατιέλου η οποία μ’ άλλους διαδηλωτές, κυρίως Κύπριους, ζητούσαν αμνηστία για τους αριστερούς φυλακισμένους στην Ελλάδα.

Η Φρειδερίκη αντί να επιστρέψει στο ξενοδοχείο προσπάθησε να διέλθει δια μέσου των συγκεντρωμένων που διαμαρτύρονταν. Ήταν η στιγμή που οι δύο δυναμικές γυναίκες συγκρούσθηκαν, μερικοί είπαν ότι η Αμπατιέλου [1] χαστούκισε την Φρειδερίκη, άλλοι ότι την άρπαξε βίαια από το χέρι. Τελικά η Ελληνίδα βασίλισσα καταδιωκόμενη βρήκε καταφύγιο στο σπίτι της Αμερικανίδος τραγουδίστριας Μάρτιν Στήβενς.

Η Διαφωνία με τον Παλάτι

Ο Καραμανλής μετά από σύσκεψη με κορυφαίους υπουργούς του αποφάσισε να εισηγηθεί στον βασιλέα την ματαίωση της επισκέψεως. Οι δύο άνδρες συναντήθηκαν στα ανάκτορα Τατοΐου την 8η Ιουνίου, μέσα σε εγκάρδιο κλίμα. Ο Παύλος συμφώνησε με την εισήγηση του Πρωθυπουργού, άλλα αποφάσισε να του γνωστοποιήσει την τελική του απόφαση το απόγευμα της ίδιας ημέρας. Κατά την ώρα της αποχωρήσεως ο Παύλος ρώτησε τον Καραμανλή, τι θα έκανε στην περίπτωση που επέμενε να πραγματοποιηθεί το ταξίδι. Η απάντηση που έλαβε τον αιφνιδίασε: «Μεγαλειότατε, τότε θὰ παραιτηθῶ». Η κρίση κορυφώθηκε την 11η Ιουνίου, όταν στις 18:30 ο Καραμανλής επισκέφθηκε τον Παύλο για τελευταία φορά με την ιδιότητα του Πρωθυπουργού. Ο άναξ γνώρισε στον πρώτο σύμβουλο του, την απόφαση του να επισκεφθεί το Ηνωμένο Βασίλειο, γιατί αλλιώς θα προσβαλλόταν η Βασίλισσα Ελισάβετ. Η επελθούσα πλήρης διαφωνία με τον ανώτατο άρχοντα, ανάγκασε τον Καραμανλή να του υποβάλλει την παραίτηση της κυβερνήσεως του. Αρνήθηκε επίσης να αποδεχθεί την απονομή του μεγαλόσταυρου του Τάγματος του Φοίνικος, που του πρότεινε ο Παύλος. Κατά την αποχώρηση του προέβη σε μία προφητική δήλωση: «Φοβοῦμαι, Μεγαλειότατε, ὅτι ἡ ἡμέρα αὐτὴ θὰ εἶναι ἀφετηρία περιπετειῶν διὰ την χώραν». Η ώρα ήταν 19:45, η είδηση της παραιτήσεως του Καραμανλή μεταδόθηκε με την ταχύτητα των σημερινών ηλεκτρονικών μέσων, συγκλονίζοντας την έκπληκτη Αθήνα. Ένας μεταπολεμικός κύκλος έκλεινε και ξεκινούσε ένας άλλος με δραματικές όπως αποδείχθηκε για την πορεία της πατρίδος μας εξελίξεις. Την 17 Ιουνίου 1963 ορκιζόταν η νέα κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Παναγιώτη Πιπινέλη. Η βασιλική επίσκεψη στην Μεγάλη Βρετανία πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με το πρόγραμμα. Ο Πιπινέλης δέχθηκε την Αμπατιέλου, ενώ από τις 18 Ιουνίου ο Καραμανλής είχε αναχωρήσει με την σύζυγο του Αμαλία Καραπάνου για την Ζυρίχη, αφού όρισε πρώτα τριμελή επιτροπή για την διοίκηση της ΕΡΕ.

Τα Αίτια

Η διαφωνία με το παλάτι υπήρξε η αφορμή της παραιτήσεως του Καραμανλή. Τα αίτια της αποχωρήσεως του θα πρέπει να αναζητηθούν στην οξύτητα του «ανένδοτου» που είχε κηρύξει ο Γεώργιος Παπανδρέου, στην δολοφονία του Γρηγορίου Λαμπράκη και στην λειτουργία του παρακράτους. Η ιστορική φράση του, «Ποιὸς κυβερνᾶ ἐπιτέλους αὐτόν τὸν τόπον;», είναι ενδεικτική μίας καταστάσεως την οποίαν δεν μπορούσε να ανεχθεί. Η απώλεια του μέτρου αποτελεί την κυρία αιτία των δεινών μας.    

Αντγος εα Ιωάννης Κρασσάς

Βιβλιογραφία

α. Σόλων Νεοκλής Γρηγοριάδης, Ιστορία της σύγχρονης Ελλάδος (1941-1974) Αθήνα 1973,ΕΚΔΟΣΕΙΣ Κ. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ.

β. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ, ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ Α.Ε. Αθήνα 1977

---

[1] Η Μαρίνα, Δούκισσα του Κεντ, γεννήθηκε πριγκίπισσα Μαρίνα της Ελλάδος στις 30 Νοεμβρίου 1906 και ήταν κόρη του πρίγκιπα Νικολάου της Ελλάδος και της Μεγάλης Δούκισσας Ελένης της Ρωσίας .

[2] Η Αμπατιέλου δεν παραδέχτηκε ποτέ ότι χαστούκισε την Φρειδερίκη.