Η Καταστροφή της Σμύρνης {9 Σεπτεμβρίου 1922}

«Ὁ Ἑλληνισμός τῆς Μικρᾶς Ἀσίας κατεβαίνει πλέον εἰς τόν  Ἄδην, ἀπό τοῦ ὀποίου καμμία πλέον δύναμις δέν θα δυνηθῇ νά τόν σώση». Ἀπό ἐπιστολή τοῦ Χρυσοστόμου Σμύρνης προς τον Ἐλ. Βενιζέλο την 7η Σεπ 1922.    

Το πρωί της 9ης Σεπτεμβρίου 1922, εισήλθε στην Σμύρνη η προφυλακή του στρατού του Κεμάλ, αποτελούμενη από 400 Τούρκους ιππείς. Την προηγούμενη ημέρα είχαν αποχωρήσει από την πόλη οι τελευταίοι Έλληνες στρατιωτικοί και οι υπάλληλοι της ελληνικής διοικήσεως. Ο Ύπατος Αρμοστής Αριστείδης Στεργιάδης[1] απεχώρησε την 19:00 της 8ης Σεπ με το  βρετανικό πολεμικό πλοίο Iron Duke (Σιδερένιος Δούκας).

Η Σφαγή

Ο επικεφαλής των τουρκικών δυνάμεων Νουρεντίν Πασάς, στρατιωτικός διοικητής της Σμύρνης πριν την άφιξη του ελληνικού στρατού, έθεσε αμέσως σε εφαρμογή το σχέδιο αφανισμού των χριστιανών της πόλεως και της καταστροφής  των περιουσιών τους. Από το βράδυ της 9ης Σεπ άρχισε η συστηματική σφαγή των Ελλήνων και των Αρμενίων της πόλεως και η λεηλασία των υπαρχόντων τους. Σε πρώτη φάση συλλαμβάνονταν και εκτελούντο ομαδικά οι άνδρες, ενώ στην συνέχεια θανατώνονταν όσα γυναικόπαιδα είχαν να αναζητήσει καταφύγιο στις εκκλησίες και σε χώρους συναθροίσεων. Η ελληνική και αρμενική συνοικία μετατράπηκαν σε σφαγεία ανθρώπων, όπου το αίμα των αμάχων στην κυριολεξία «έτρεξε ποτάμι». Την ίδια ημέρα, ο Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος παραδόθηκε από τον Νουρεντίν στο μαινόμενο όχλο, ο οποίος μετά από φρικτή κακοποίηση, παρέδωσε την ψυχή του στον Κύριο και εισήλθε στην χορεία των Αγίων της Εκκλησίας μας. Μέχρι την Τετάρτη της 13ης Σεπ οι αιμοδιψείς δολοφόνοι εξόντωσαν πάνω από 30.000 άτομα, σ’ ένα παραλήρημα κτηνώδους βίας και φυλετικού μίσους. Τα χειρότερα όμως δεν είχαν έλθει.

Η Πυρκαγιά

Την αποφράδα εκείνη Τετάρτη, ο άνεμος έπνεε προς την ελληνική συνοικία. Ο τουρκικός στρατός βάσει σχεδίου άρχισε την πυρπόληση της πόλεως, διαφυλάττοντας ανέπαφα το τουρκικό και εβραϊκό τμήμα αυτής. Επί τέσσερις ημέρες, σε σκηνές βιβλικής αποκαλύψεως, ο φοβερός ήχος της πύρινης καταστροφής, αναμεμιγμένος με τα πιο ανατριχιαστικά ανθρώπινα ουρλιαχτά, συνέθεταν ένα σκηνικό δαντικής κολάσεως. Οι απελπισμένοι χριστιανοί «συνωστισμένοι» στην αποβάθρα της Σμύρνης δεν είχαν οδό διαφυγής, από την μια η θάλασσα και από την άλλη η φωτιά. Ο υπολογισμός των θυμάτων πρέπει να υπερέβη τις 100 χιλιάδες, χωρίς να είναι δυνατόν να καθορισθεί επακριβώς. Πέρα των 180.000 Ελλήνων που ζούσαν στην αποτεφρωθείσα περιοχή,  πρέπει να συμπεριλάβουμε άλλους τόσους πρόσφυγες που είχαν καταφύγει στην Σμύρνη μετά την προέλαση των Τούρκων.

Οι Ευθύνες μας

Με την καταστροφή της Σμύρνης τερματίσθηκε η ελληνική παρουσία 25 και πλέον αιώνων στην Ιωνία.[2] Ο εκτουρκισμός της Μικράς Ασίας που άρχισε ο Αλπ Ασλάν στο Μάντζικερτ το 1071, ολοκληρώθηκε από τον Κεμάλ το 1922. Η Κωνσταντινούπολη χάθηκε οριστικά το 1922 και όχι το 1453. Ο ελληνισμός εκριζώθηκε δια παντός από τα αγιασμένα χώματα στα οποία γεννήθηκαν ένδοξοι πρόγονοί μας, οι οποίοι δημιούργησαν τον κλασσικό πολιτισμό και χάρισαν το φως της γνώσεως στην ανθρωπότητα. Η καταστροφή της Σμύρνης δεν υπήρξε θέλημα του Θεού, ή αποτέλεσμα διεθνούς συνωμοσίας σε βάρος μας. Η συμφορά ήταν το λογικό επακόλουθο της δικής μας ανοησίας, ανευθυνότητος και ιστορικής μας άγνοιας. Η θλιβερή επέτειος θα πρέπει να μας κατευθύνει στην συνειδητοποίηση των σφαλμάτων μας και την αποδοχή των ιστορικών μας ευθυνών. Εάν δεν βγάλουμε το κεφάλι μας από την άμμο και δεν ομονοήσουμε, θα μας βρουν δοκιμασίες χειρότερες από την καταστροφή της Σμύρνης. Ο εχθρός ελλοχεύει διαρκώς, έτοιμος εκτός των τειχών.

Αντγος εα Ιωάννης Κρασσάς

Βιβλιογραφία

α. Michel Llewellyn Smith,Το Όραμα της Ιωνίας ,Αθήνα 2004, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης.

β. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ, ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ Α.Ε. Αθήνα 1977.

γ. Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό Ηλίου, Αθήνα 1948

---

[1] Ο Στεργιάδης δεν επέστρεψε ποτέ στην Ελλάδα και διέμεινε μέχρι τον θάνατο του στην Γαλλία.

[2] Η λέξη Γιουνάν με την οποία περιγράφεται στην τουρκική γλώσσα ο Έλληνας προέρχεται από την λέξη Ίωνας.