Ο Πόλεμος Κριμαίας και η Ελλάδα

«Δέν θέλω ἐπιτρέψει ποτὲ οὔτε ἀπόπειρα ἀποκατάστάσεως τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκτρατορίας, οὔτε τοιαύτην ἔκτασιν τῆς Ἑλλάδος, ἥτις να καταστήσει ἑαυτὴν ἰσχυρόν κράτος». Ο Τσάρος Νικόλαος Α΄ τῆς Ρωσίας(1796-1855).

Την 12η Φεβρουαρίου 1854, οι πρέσβεις της Αγγλίας Θωμάς Ουάϊς και της Γαλλίας Αχιλλέας Ρουάν, σε κοινή παράσταση τους προς τον Βασιλέα Όθωνα, ζήτησαν να ανακαλέσει τα «Εθελοντικά Σώματα», τα οποία είχαν προστρέξει προς απελευθέρωση της Θεσσαλίας και της  Ηπείρου. Η ελληνική πρωτοβουλία  αναλήφθηκε με αφορμή τον πόλεμο της Ρωσίας, εναντίον της Τουρκίας και των συμμάχων αυτής Αγγλίας και Γαλλίας. Με αφορμή την αύξηση της γαλλικής επιρροής στους Αγίους Τόπους, ο Τσάρος Νικόλαος Α΄ κατέλαβε τις παραδουνάβιες ηγεμονίες. Την 22α Σεπτ. 1853, η Τουρκία κήρυξε τον πόλεμο στην Ρωσία. Μετά την καταστροφή του τουρκικού στόλου στην ναυμαχία της Σινώπης (18 Νοεμ. 1853), η Γαλλία και η Αγγλία κήρυξαν τον πόλεμο εναντίον της Ρωσίας. Ο πόλεμος διήρκησε μέχρι το 1856, ενεπλάκησαν δύο εκατομμύρια στρατιώτες εκατέρωθεν, έληξε με ήττα της Ρωσίας και καταγράφηκε στην ιστορία ως πόλεμος της Κριμαίας. Στην υπογραφείσα στο Παρίσι συνθήκη ειρήνης (Μαρτ. 1856), η Αγγλία, η Γαλλία και η Αυστρία εγγυήθηκαν την εδαφική ακεραιότητα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.

Ο Ενθουσιασμός

Η Ελλάδα εξέλαβε τον Κριμαϊκό Πόλεμο, ως ευκαιρία για την απελευθέρωση των υποδούλων Ελλήνων της Οθωμανικής Επικράτειας. Η διακήρυξη του Τσάρου ότι αποτελεί τον προστάτη των χριστιανικών πληθυσμών της χερσονήσου του Αίμου, αποτέλεσε την θρυαλλίδα για την πυροδότηση του πατριωτικού οίστρου. Πολλοί αξιωματικοί του στρατού παραιτήθηκαν από τις θέσεις τους, προς πραγμάτωση του ονείρου της Μεγάλης Ιδέας. Τους ακολούθησαν χιλιάδες ενθουσιώδεις εθελοντές από όλες τις κοινωνικές τάξεις, από το εσωτερικό και το εξωτερικό. Ο βασιλεύς Όθων συνεπάρθηκε επικίνδυνα από πατριωτική έξαρση και σκέφθηκε να τεθεί επικεφαλής των επαναστατών, προσδοκώντας με την παρουσία του να προκαλέσει γενική εξέγερση.

Ο Αποκλεισμός  

Η άρνηση του Όθωνος να ανακαλέσει τα επαναστατικά σώματα, κατέληξε στον ναυτικό αποκλεισμό της Ελλάδος και την κατάληψη του Πειραιώς από μικτό γαλλο-βρετανικό σώμα 6.000 στρατιωτών, υπό τον Γάλλο ναύαρχο Ντε Τινάν. Επέβαλλαν επίσης τον σχηματισμό φιλοδυτικής κυβερνήσεως, υπό τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, πρέσβη της Ελλάδος στην Μεγάλη Βρετανία, την οποία ο λαός ονόμασε «Υπουργείο Κατοχής». Ο Όθωνας υποχρεώθηκε σε επίσημη διακήρυξη ουδετερότητος του ελληνικού βασιλείου. Ο Υπουργός στρατιωτικών Δημήτριος Καλλέργης τέθηκε επικεφαλής της νέας κυβερνήσεως και αναμένοντας την άφιξη του Μαυροκορδάτου, διοίκησε δικτατορικά, ικανοποιώντας όλες τις αξιώσεις των συμμάχων. Προσέβαλε βάναυσα τον Όθωνα[1] απολύοντας όλους του υπασπιστές του, ακόμη και τον προσωπικό γραμματέα του. Η σφοδρή σύγκρουση του με την βασίλισσα Αμαλία[2], οδήγησε στην παραίτηση της κυβερνήσεως Μαυροκαρδάτου.

Η Άνιση Μάχη

Παρά την διακοπή της επίσημης υποστηρίξεως των εθελοντικών σωμάτων από το ελληνικό κράτος, οι αρχηγοί των επαναστατών, απόγονοι όλοι ηρώων του 1821 (ο Κίτσος Τζαβέλλας, ο Σπύρος Καραϊσκάκης, ο Θεόδωρος Γρίβας στην Ήπειρο και ο Κίτσος Καρατάσος και ο Χριστόδουλος Χατζηπέτρος στην Θεσσαλία), πολέμησαν με γενναιότητα σε ένα άγνωστο στους περισσότερους Έλληνες απελευθερωτικό πόλεμο, ο οποίος έληξε το Ιούνιο του 1854. Οι ηγέτες μας, παρά τις πολλές θυσίες και τις καταστροφές που έχουμε υποστεί, από την απελευθέρωση μέχρι σήμερα, εξακολουθούν να μην αντιλαμβάνονται τους συσχετισμούς ισχύος στο διεθνές περιβάλλον και να επιδιώκουν το απραγματοποίητο με οδυνηρές συνέπειες για την πατρίδα μας.   

Αντγος ε.α. Ιωάννης Κρασσάς

Βιβλιογραφία 

α.ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ, ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ Α.Ε. Αθήνα 1977.

β.Σπύρου Β. Μαρκεζίνη, Πολιτική Ιστορία της Νεωτέρας Ελλάδος, ΠΑΠΥΡΟΣ ΓΡΑΦΙΚΑΙ ΤΕΧΝΑΙ Α.Ε Αθήνα 1966.

---

[1] Παύθηκαν οι υπασπιστές του Όθωνος, Γενναίος Κολοκοτρώνης, Σπύρος Σπυρομήλιος, Ιωάννης Μαμούρης και ο Γαρδικιώτης Γρίβας, ενώ τέθηκε σε διαθεσιμότητα ο μέχρι πρότινος Υπουργός Στρατιωτικών Σκαρλάτος Σούτσος. 

[2] Η Αμαλία αρνήθηκε να προσκληθεί σε χορό των ανακτόρων διαζευγμένη χήρα, η οποία διατηρούσε σχέσεις με τον Καλλέργη.  Ο Καλλέργης απέστειλε απρεπή επιστολή στην οποία της υπενθύμιζε ότι, είχε υπερασπιστεί στο παρελθόν στο Λονδίνο την τιμή της. Μετά από παρέμβαση του Μαυροκορδάτου το επεισόδιο έληξε χωρίς να κοινοποιηθεί. Η κυβέρνηση παραιτήθηκε κατόπιν απαιτήσεως του Όθωνος, μετά από δημοσίευση της επιστολής του Καλλέργη σε εφημερίδα της Μασσαλίας.