Η Ανατίναξη της Γέφυρας του Γοργοποτάμου

«Ἄν οἵ  Ἕλληνες ἀποκτήσουν μόρφωση καί ἑνότητα ἀλλοίμονο μας». Ουίνστων Τσώρτσιλ

Την 23:00 της 25 Νοε του 1942, Βρετανοί καταδρομείς και Έλληνες  αντάρτες κατέστρεψαν την  σιδηροδρομική γέφυρα του Γοργοποτάμου, μετά από επιτυχημένη καταδρομική επιχείρηση. Η επιχείρηση έφερε την κωδική ονομασία «Χάρλινγκ». Η γέφυρα (250 μ. μήκος, 33 μ. ύψος) βρίσκεται 10 χιλιόμετρα νοτίως της Λαμίας και ενώνει ένα βαθύ φαράγγι της Οίτης από το οποίο διέρχεται ο Γοργοπόταμος. Κατά την διάρκεια της κατοχής 48 αμαξοστοιχίες  περνούσαν ημερησίως από  την γέφυρα, μεταφέροντας εφόδια με προορισμό τις Γερμανικές δυνάμεις στην Β. Αφρική.

Οι Βρετανοί

Η επιχείρηση σχεδιάσθηκε και πραγματοποιήθηκε υπό την καθοδήγηση του Βρετανού συνταγματάρχου του μηχανικού Έντουαρντ Μάγιερ, μετά από εντολή του συμμαχικού Στρατηγείου της Μέσης Ανατολής. Ο Μάγιερ με 12 άνδρες του βρετανικού στρατού, όλα μέλη του  SOE (Special Operations Executive) –

Εκτελεστικού Ειδικού Επιχειρήσεων, ρίφθηκαν με αλεξίπτωτα στην περιοχή της Γκιώνας. Στην ομάδα συμμετείχε και ο Έλληνας έφεδρος Αξιωματικός Θεμιστοκλής Μαρίνος.  Η ομάδα έφερε μαζί της 1 τόνο πλαστικών  εκρηκτικών υλών.

Η Εκτέλεση της Επιχειρήσεως

Ο Μάγιερ ήρθε σε επαφή τόσο με τον συνταγματάρχη Ναπολέοντα Ζέρβα αρχηγό του ΕΔΕΣ, όσο και με τον Άρη Βελουχιώτη καπετάνιο του ΕΛΑΣ. Ο Ζέρβας συμμετείχε στη επιχείρηση με 60  αντάρτες, ενώ ο Βελουχιώτης με 120. Την αρχηγία της επιχειρήσεως  ανέλαβε ο Ζέρβας λόγω αρχαιότητας, αλλά και λόγω απροθυμίας του Βελουχιώτη, ο οποίος πέρα από τα εύσημα σε περίπτωση επιτυχίας θα αναλάμβανε και την ευθύνη της αποτυχίας. Οι Έλληνες επωμίσθηκαν την εξουδετέρωση των Ιταλών που φρουρούσαν την γέφυρα. Την εξουδετέρωση της Ιταλικής φρουράς (80 άνδρες) στο νότιο βάθρο της γέφυρας ανέλαβαν οι  αντάρτες  ΕΛΑΣ, ενώ αυτή του βορείου (40 άνδρες) οι αντάρτες του ΕΔΕΣ. Η σιδηροδρομική γραμμή καταστράφηκε σε απόσταση 1 χιλ. και προς τις δύο κατευθύνσεις από την γέφυρα, προς παρεμπόδιση αποστολής ενισχύσεων. Μετά από 17 μήνες ακούσθηκε ξανά η ιαχή «αέρα» από τους εφορμούντες Έλληνες. Η ανατίναξη των μεταλλικών υποστυλωμάτων του βάθρου, υπήρξε έργο των βρετανών καταστροφέων. Την 02:21 εδόθη το σύνθημα αποχωρήσεως, η αποστολή εξετελέσθη με απώλειες μόνο 4 ελαφρά τραυματίες. Μετά την δολιοφθορά οι Ιταλοί επικήρυξαν τον Ζέρβα με το ποσό των 100 εκατομμύριων δραχμών. Οι Ιταλοί εκτέλεσαν 14 κρατούμενους πατριώτες των φυλακών Λαμίας, δύο ημέρες μετά την καταστροφή.

Τα Αποτελέσματα

Ο αντίλαλος της έκρηξης ακούσθηκε σ’ όλη την Ευρώπη και την Βόρειο Αφρική, με κέρδη  πολλαπλά για όλους. Ο Ρόμμελ στερήθηκε πολυτίμων εφοδίων επί 6 εβδομάδες. Οι Βρετανοί έδειξαν ότι είναι ικανοί για μεγάλες δολιοφθορές, στις κατεχόμενες από τον άξονα χώρες. Τόσο ο ΕΛΑΣ όσο και ο ΕΔΕΣ έδειξαν την μαχητική τους ισχύ και ότι είναι κινήματα άξια ενισχύσεως και υποστηρίξεως. Μα πάνω από όλα ενισχύθηκε το ηθικό των κατακτημένων Ελλήνων. Ο Ζέρβας και ο Βελουχιώτης κέρδισαν την αναγνώριση και τον σεβασμό από εχθρούς και φίλους, ενώ όσοι τους αμφισβητούσαν σιώπησαν. Έχει χυθεί πολύ μελάνι για το ποιος υπήρξε ο κύριος συντελεστής αυτής της επιτυχίας, όχι χάριν της ιστορικής αλήθειας, αλλά για πολιτικούς λόγους. Η επιχείρηση δεν ήταν δυνατόν να εκτελεσθεί, χωρίς την συμμετοχή και των τριών. Η επιτυχία υπήρξε το λογικό επακόλουθο της συνεργασίας των. Στη συνέχεια δυστυχώς για ακόμα μια φορά ο φανατισμός υπερίσχυσε της λογικής, σε βάρος των συμφερόντων της πατρίδος μας.

Αντγος εα Ιωάννης Κρασσάς