Αλέξανδρος Παπάγος: ο Στρατάρχης της Νίκης

Γράφει η Χρύσα Παρίση

Αντιδήμαρχος Παιδείας & Πολιτισμού Δήμου Παπάγου-Χολαργού

τ. Πρόεδρος  Δημοτικής Κοινότητας Παπάγου.

Συμπληρώνονται σήμερα 66 χρόνια από την ημέρα που ο Ελληνικός Στρατός πέτυχε τη τελική νίκη στον Γράμμο και το Βίτσι, εξασφαλίζοντας την παραμονή της χώρας μας στον χώρο των δημοκρατικών κρατών. Αναμφισβήτητα, ο άνθρωπος που συνέβαλε καταλυτικά στην επιτυχία αυτή ήταν ο Αλέξανδρος Παπάγος.

Τον Ιανουάριο του 1949, και ενώ η μάχη για την αντιμετώπιση των ανταρτικών δυνάμεων του ΚΚΕ συνεχιζόταν από το 1946, ο παλαίμαχος πολιτικός Θεμιστοκλής Σοφούλης έλαβε την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης εθνικής ενότητας. Πρώτη ενέργεια της Κυβέρνησης εκείνης ήταν η επιλογή του Στρατηγού Αλέξανδρου Παπάγου για τη θέση του Αρχιστρατήγου,..

με ευρύτατες δικαιοδοσίες. Ο Παπάγος είχε ήδη τη φήμη του επικεφαλής των ελληνικών δυνάμεων στο Έπος του 1940-41. Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα, το 1945, από το στρατόπεδο Νταχάου όπου τον κρατούσαν έγκλειστο οι Γερμανοί, παρέμενε στην αποστρατεία. Το 1949 ήταν ήδη 66 ετών ενώ η υγεία του ήταν βεβαρημένη.

Μπροστά στη δύσκολη κατάσταση που αντιμετώπιζε ο Εθνικός Στρατός, μέσα στο 1948, η Κυβέρνηση θεώρησε ότι ο Παπάγος ήταν ο κατάλληλος άνθρωπος να πάρει στα χέρια του την κατάσταση. Για τον λόγο αυτό τον ανακάλεσε στην ενέργεια, ζητώντας του να αναλάβει την ηγεσία των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας, δίνοντάς του μάλιστα ευρείες δικαιοδοσίες για το σύνολο των στρατιωτικών ζητημάτων. Στο πλαίσιο αυτό, ο Παπάγος παραμέρισε τους ξένους στρατιωτικούς (Βρετανούς και κυρίως Αμερικανούς) οι οποίοι συμμετείχαν στα συμβούλια και είχαν λόγο σε όλα τα στρατιωτικά θέματα. Επέβαλλε αυστηρότατη πειθαρχία στο στράτευμα, ενώ, όπως διαβάζουμε σε διάφορες στρατιωτικές εκθέσεις, "εμφύσησε ένα νέο επιθετικό πνεύμα και εφάρμοσε ευρέως την αρχή της συγκέντρωσης των δυνάμεων".

Εν τω μεταξύ ο Ελληνικός Στρατός είχε αρχίσει να παραλαμβάνει σύγχρονο πολεμικό υλικό, καθώς και άλλα εφόδια από τις ΗΠΑ, ενώ το προσωπικό εκπαιδευόταν εντατικά στη χρήση τους. Επιπλέον, η ευρεία επιστράτευση που είχε εφαρμοστεί, απέφερε κατά την κρίσιμη χρονική στιγμή της τελικής προσπάθειας, περίπου 300.000 άνδρες υπό τα όπλα.

Μετά τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις που πραγματοποίησαν οι εθνικές δυνάμεις σε Πελοπόννησο, Στερεά Ελλάδα, Θεσσαλία και σε άλλες περιοχές της χώρας, ήταν φανερό πως τα πράγματα οδηγούνταν προς την τελική σύγκρουση. Ο Ελληνικός Στρατός είχε καταφέρει να απαγκιστρώσει ισχυρές δυνάμεις από τον υπόλοιπο ελλαδικό χώρο και να τις στρέψει προς τονΓράμμο και το Βίτσι, όπου βρίσκονταν συγκεντρωμένος ο κύριος όγκος των ανταρτικών δυνάμεων. Εκεί, πριν από 66 χρόνια δόθηκε η τελική μάχη, με την οποία εξασφαλίστηκε η πολυπόθητη ειρήνη και γαλήνη στην πατρίδα μας.

Ακολούθησε η ανασυγκρότηση της χώρας για την επούλωση των πολλών πληγών που είχε συσσωρεύσει μια δεκαετία πολεμικών συγκρούσεων, τριπλής κατοχής, εσωτερικών συγκρούσεων και τέλος η προσπάθεια βίαιης κατάληψης της εξουσίας, με συνέπεια έναν τριετή αιματηρό και καταστροφικό εμφύλιο πόλεμο. Και εδώ η συμβολή του Παπάγου ήταν ουσιαστική.Καταρχήν μερίμνησε για το στράτευμα, και συνέβαλε στην ίδρυση Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας, του οποίου ήταν ο πρώτος αρχηγός, θέση από την οποία παραιτήθηκε τον Μάιο του 1951, τιμημένος με τον τίτλο του "Στρατάρχη". Αργότερα, ως εκλεγμένος, με συντριπτική πλειοψηφία, πρωθυπουργός της χώρας, από τον Νοέμβριο 1952 έως τον θάνατό του τον Οκτώβριο 1955.

Μπορεί πολλοί παράγοντες να συνέβαλλαν στη τελική νίκη των εθνικών δυνάμεων τον Αύγουστο του 1949, αλλά δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός ότι η νίκη ήρθε μέσα σε οκτώ μήνες αφότου την αρχιστρατηγία ανέλαβε ο Αλέξανδρος Παπάγος! Όλοι εμείς που γεννηθήκαμε ή που σήμερα κατοικούμε στο προάστιο που φέρει το όνομά του, τον θυμόμαστε και τιμούμε την προσφορά του.

Παπάγου 30/8/2015