Φωτογραφίζοντας το ψέμα

Λαέ πολέμα σε πνίξανε στο ψέμα, φώναζαν παλιά στα συλλαλητήριά τους οι κομμουνιστές πριν γίνουν κυβέρνηση. Τώρα απλώς, πνίγουν εμάς στο ψέμα.

Ο Γεώργιος Γεωργαλάς, στο αξεπέραστο βιβλίο του «Η Προπαγάνδα» (μερικοί ίσως ξινίσουν τα μούτρα τους, αλλά ένα μέρος ξίδι σε δύο μέρη νερό θα τους κάνει καλό), γράφει ότι από τα μέσα διεξαγωγής της Προπαγάνδας η φωτογραφία (εκθέσεις, λευκώματα, τύπος) χρησιμοποιείται ευρύτατα, διότι δημιουργεί την εντύπωση της «αμερολήπτου» παραστάσεως ενός αντικειμενικού γεγονότος.
Θυμηθείτε πόσος σάλος έχει γίνει για την περίφημη φωτογραφία των Αμερικανών πεζοναυτών, που υψώνουν την αστερόεσσα στους λόφους της Ιβοζίμα. Επί εποχής Ψυχρού Πολέμου, χιλιάδες φωτογραφίες «πειράχθηκαν» στον βωμό της προπαγάνδας.
Σε μία φωτογραφία του 1953, απεικονίζεται ο σοβιετικός στρατάρχης Μπουλγκάνιν, με το Προεδρικό ζεύγος της Τσεχοσλοβακίας σε επίσκεψή του στην Πράγα. Το 1969 η ίδια φωτογραφία κυκλοφόρησε, χωρίς όμως τον Μπουλγκάνιν ο οποίος στο μεταξύ είχε…καθαιρεθεί!

Σε μία τελετή μπροστά στον καθεδρικό ναό της Πράγας, φωτογραφίζονται ο Πρόεδρος Σβόμποντα και ο Αρχηγός του ΚΚ Τσεχοσλοβακίας Ντούμπτσεκ. Το 1969, η ίδια φωτογραφία εμφανίζεται «χτενισμένη», χωρίς τον, εν τω μεταξύ φαγωμένο από το μαύρο σκοτάδι, Ντούμπτσεκ! Και αυτά μεν είναι παλιά. Για να έρθουμε στα πιο σύγχρονα, όπου τίποτα δεν έχει αλλάξει.

Βλέπουμε, επί παραδείγματι, χαρούμενη οικογενειακή φωτογραφία του «Χ» υποψηφίου Προέδρου των ΗΠΑ και ζηλεύουμε πολύ, επειδή εμείς μαλώνουμε με το στεφάνι μας 3 φορές την ημέρα και την Κυριακή 5 και τούτο, επειδή είμαστε περισσότερες ώρες στο σπίτι. Τώρα αν σε λίγο καιρό ο ευτυχής οικογενειάρχης υποψήφιος, θα κυκλοφορεί με λεκιασμένο παντελόνι λίγη σημασία έχει…

Για θυμηθείτε εκείνο τον δυστυχή κορμοράνο, που είχε γίνει λούτσα στο πετρέλαιο, λόγω της οικολογικής καταστροφής στο Περσικό Κόλπο, αποτέλεσμα της Αμερικανικής εισβολής. Στο τέλος ο δημοσιογράφος που το «σκάρωσε», παραδέχθηκε ότι οι κορμοράνοι που ανήκαν σε ζωολογικό κήπο, είχαν περιλουστεί επίτηδες με πετρέλαιο για τις ανάγκες της φωτογράφησης... και της προπαγάνδας.

Και για να έρθουμε και στα καθ’ ημάς. Τον Ιανουάριο του 2014, είχε δημοσιευθεί φωτογραφία λαθρομετανάστη, που κρατούσε τα δήθεν «πνιγμένα» παιδιά του στα χέρια, τα οποία είχαν πνίξει οι κακοί Έλληνες Λιμενικοί. Τελικά η φωτογραφία είχε σκηνοθετηθεί από κάποιον συνάδελφο του Χίτσκοκ…

Και βέβαια δεν θα πρέπει να ξεχνάμε και την φωτογραφία της Ηλένιας Ασημακοπούλου, που δημοσίευσε η «ΑΥΓΗ» (όχι δεν ήταν ο κ. Φίλης διευθυντής της τότε. Μη τα ρίχνουμε και όλα στον συμπαθή Νικολάκη) και που έδειχνε ένα κορίτσι που είχε σκοτωθεί στο πολυτεχνείο. Τελικώς, η ιστορία απεδείχθη σαπουνόφουσκα, όνομα και πράγμα, αφού η Ηλένια δεν ήταν τίποτα άλλο από ένα σκίτσο του Nicholas Egon για την διαφήμιση του σαμπουάν Breck.

Ακόμη και ο Ελληνικός Κινηματογράφος ασχολήθηκε με την φωτογραφία προπαγάνδα. Στην ταινία «Η ωραία του κουρέα» (1969) η τετραπέρατη Μάρθα Καραγιάννη, προκειμένου να βρεθεί γαμπρός για την σιτεμένη θεία Σαπφώ (Ηλέκτρα Καλαμίδου), στέλνει την δική της φωτογραφία στον υποψήφιο νυμφίο, που ψάχνει για σύζυγο από την…Αυστραλία. Τώρα που τα θυμήθηκα όλα αυτά;

Μα επειδή και τώρα, γίνεται μεγάλη σπέκουλα (δεν την γλυτώνουμε με αυτούς του απίθανους που έχουμε μπλέξει και χρησιμοποιούμε κι’ εμείς το λεξιλόγιο τους. Άκου σπέκουλα;) με τους λαθρομετανάστες και τους πρόσφυγες. 

Θυμίζει τον αλησμόνητο Θανάση Βέγγο στον «Ηλία του 16ου» που ο «αστυφύλακας» Χατζηχρήστος προσπαθούσε να τον βγάλει «αναξιοπαθούντα» στα μάτια του «κυρίου διοικητού» Θάνου Τζενεράλη. 

-Ρε είναι άρρωστη η μανούλα σου;

-Είναι άρρωστη η μανούλα μου.

-Ρε πεινάνε και τα παιδάκια σου;

-Πεινάνε και τα παιδάκια μου.

Δεν ισχυρίζομαι ότι περνάνε ζωή και κότα αυτές οι δυστυχισμένες υπάρξεις. Αλλά από του σημείου αυτού, μέχρι του να εφευρίσκεται κάθε δύο μέρες και μία πονεμένη ιστορία αυτό πάει πολύ. Την μια πνίγονται αβοήθητοι, την άλλη βρέχονται, την παράλλη γεννάνε στις λάσπες. Και όλα αυτά βέβαια συνοδεύονται από μία φωτογραφία, που τις περισσότερες φορές είναι ψεύτικη.

Αν αυτοί που πλάθουν τις ιστορίες αυτές, σκοπεύουν στον ανθρωπισμό ματαιοπονούν, διότι ο ανθρωπισμός του Έλληνα υπάρχει και χωρίς τις μπούρδες τους. Αν σκοπεύουν σε κάτι άλλο, τότε θα πρέπει η κυβέρνησή μας (ή ποια; Το άλλο με το Τοτό το ξέρεις;) να λάβει τα μέτρα της, αφού βεβαίως ξεκαθαρίσει με τον εαυτό της, ότι υπάρχουν θαλάσσια σύνορα και ότι η FYROM λέγεται FYROM.

Άλλωστε γιατί ανησυχούν οι «φιλάνθρωποι»; Τόσες ψυχοπονιάρες μας επισκέφθηκαν (Σάραντον, Ρεντγκρέϊβ, Τζολί), δεν άφησαν τίποτα; Μόνο συμπάθεια;

Χρήστος Μπολώσης, Υποστράτηγος ε.α. / www.dimokratianews.gr