Νομοσχέδιο ΥΠΕΘΑ. Μία βραδυφλεγής βόμβα στα θεμέλια των Ε.Δ.

Του Υποστρατήγου ε.α Λάμπρου Τζούμη

Αυτές τις μέρες κατατέθηκε και συζητείται στο Κοινοβούλιο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, το οποίο πραγματεύεται μια σειρά θεμάτων που αφορούν στις Ένοπλες Δυνάμεις (Ε.Δ.). Το πρώτο που πρέπει να επισημανθεί, είναι η αυτή καθαυτή η κατάθεση μιας ακόμα εκπρόθεσμης τροπολογίας από πλευράς κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, με θέμα τις ενώσεις των εν ενεργεία στελεχών ή του «συνδικαλισμού» στις Ε.Δ. Το φαινόμενο της αιφνιδιαστικής κατάθεσης τροπολογίας για ένα τόσο...σοβαρό θέμα, καταδεικνύει την προχειρότητα που τη διακρίνει και έχει ως στόχο τη μη δυνατότητα μελέτης του θέματος και της σωστής εκτίμησης της προτεινόμενης διάταξης. Η συνήθης αυτή πρακτική της κυβερνητικής πλειοψηφίας καταστρατηγεί τη διαφάνεια, την ενημέρωση, τον κοινοβουλευτικό διάλογο και είναι τουλάχιστον λυπηρά.

Το θέμα των ενώσεων εν ενεργεία στελεχών ή του «συνδικαλισμού» στις Ε.Δ. συζητείται σχεδόν εδώ και μια δεκαετία. Οι ενώσεις που λειτουργούν σήμερα είναι Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου, που σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα και τη λογική ενός αμιγούς εργατικού συνδικαλισμού μπορεί να ιδρύσει ο καθένας. Κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου στη Βουλή ο ΑΝΥΕΘΑ κ. Βίτσας επιχειρηματολογώντας υπέρ της ψήφισης της τροπολογίας, ανέφερε ότι σε όλες σχεδόν τις χώρες της Ευρώπης υπάρχει συνδικαλισμός στις Ε.Δ. και κατά συνέπεια θα πρέπει και η χώρα μας να εναρμονισθεί με τα πρότυπα αυτά. Η άποψη αυτή δεν λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες που έχουν οι Ελληνικές Ε.Δ. εξ αιτίας των σοβαρών κινδύνων και προκλήσεων που αντιμετωπίζει η χώρα μας λόγω της γεωστρατηγικής της θέσης και του έντονου αναθεωρητισμού της Τουρκίας. Η μέχρι σήμερα πορεία των ενώσεων έχει καταδείξει τα τεράστια προβλήματα που υπάρχουν στη λειτουργία τους. Φαινόμενα έντονης κομματικοποίησης αλλά και ομαδοποίησης, κοινώς «κλίκες», που έχουν ως αποτέλεσμα την εκτόξευση αλληλοκατηγοριών, ύβρεων και καταγγελιών για διάφορα θέματα. Με τη συγκεκριμένη διάταξη του σχεδίου νόμου που κατατέθηκε από τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, επιχειρείται με τη σφραγίδα του νόμου, η σύσταση «εκκολαπτήριου εργατοπατέρων» για την προώθηση εξυπηρέτησης «ημετέρων» και επίτευξης ιδιοτελών σκοπών (επανεκλογή, κ.λπ). Στις Ε.Δ. από το μικρότερο κλιμάκιο μέχρι και το ανώτερο κλιμάκιο δηλ. το Γενικό Επιτελείο υπάρχει ο Διοικητής, ο οποίος είναι υπεύθυνος για το προσωπικό του από πάσης πλευράς και αυτός επιβάλλεται και πρέπει να φροντίζει για την επίλυση πάσης φύσεως προβλημάτων που αντιμετωπίζει. Σύμφωνα με το άρθρο 5 του Στρατιωτικού Κανονισμού 20-2 : «Ο Διοικητής είναι υπεύθυνος για ότι πράττει ή παραλείπει να πράξει η μονάδα που διοικεί» και «Ο Διοικητής είναι η προσφυγή και το στήριγμα πάντων». Η Ιεραρχική αυτή λειτουργία, με δικαιώματα και υποχρεώσεις, εξασφαλίζει τις αρχές της τέλειας Δημοκρατίας όπου με θρησκευτική ευλάβεια εφαρμόζονται οι νόμοι του κράτους και οι κανονισμοί των Ε.Δ. π.χ. Ο Διοικητής για να επιβάλλει 24ωρο περιορισμό, πρέπει παρουσία όλης της μονάδος ν’ ακούσει το παράπτωμα του στρατιώτη και τις δικαιολογίες του και παρουσία όλων να πάρει απόφαση και εκεί ο κρίνων-κρίνεται. Θα είχε εξαιρετικό ενδιαφέρον και είναι επιβεβλημένο, οι Αρχηγοί των Γενικών Επιτελείων δηλ. οι θεσμικοί εκπρόσωποι των στελεχών των Ε.Δ. να καταθέσουν τις απόψεις τους σχετικά με την προτεινόμενη διάταξη για εισαγωγή του συνδικαλισμού στις Ε.Δ. Τυχόν αποδοχή εκ μέρους τους σημαίνει απλά ότι δεν μπορούν να προασπίσουν τα δικαιώματα των στελεχών που διοικούν με τους υφιστάμενους νόμους και αποδέχονται ότι οι εκπρόσωποι των ενώσεων αυτών θα το επιτύχουν με καλύτερο τρόπο. Η προσπάθεια εξυπηρέτησης και εξασφάλισης των δικαιωμάτων των στελεχών με τους συνδικαλιστικούς γνωστούς τρόπους, δεν έχει θέση και μόνο προβλήματα θα δημιουργήσει. Αν αναγνώσει κάποιος την τροπολογία διαπιστώνει ότι πέραν των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων που παρέχονται στα μέλη της ένωσης (επιπλέον άδειες, αμετάθετο, κ.λπ) καθορίζεται η υποχρεωτική συμμετοχή ενός εκπροσώπου αυτής στα κατά Κλάδο Συμβούλια Μεταθέσεων - Προσφυγών και στα Διοικητικά συμβούλια των Μετοχικών Ταμείων, με τα προβλεπόμενα δικαιώματα και υποχρεώσεις. Τα μέλη των ενώσεων θα έχουν τη δυνατότητα να ελέγχουν την Ιεραρχία με ότι επιπτώσεις συνεπάγεται αυτό, στους δύο βασικούς πυλώνες πάνω στους οποίους εδράζεται το οικοδόμημα και η συνοχή των Ε.Δ. δηλ. την ιεραρχία και την πειθαρχία (άρθρα 2 και 7 του Στρατιωτικού Κανονισμού 20-1). Ο ΣΥΡΙΖΑ με την κατάθεση της εν λόγω τροπολογίας τοποθετεί τα εκρηκτικά στους δύο αυτούς πυλώνες και οι ΑΝΕΛ ως κυβερνητικός εταίρος αναλαμβάνουν το άναμμα του πυροκροτητή για την ολοκλήρωση της κατάρρευσης. 

Πέραν της τροπολογίας αυτής το νομοθέτημα που κατατέθηκε επιχειρεί να επιλύσει μια σειρά θεμάτων που αφορούν τις Ε.Δ. κάποια από αυτά με ορθολογικό και αποτελεσματικό τρόπο και άλλα με επιδερμικές παρεμβάσεις για καθαρά επικοινωνιακούς λόγους, χωρίς να απουσιάζουν και οι φωτογραφικές διατάξεις. Σημείο άξιο αναφοράς είναι το κεφάλαιο με το οποίο καθορίζεται η σύσταση Μονάδας Μελετών και Κατασκευών (ΜΟ.Μ.ΚΑ.), η οποία θα αναλαμβάνει το έργο της σύμπραξης με φορείς του Δημοσίου με τη χρησιμοποίηση μέσων και προσωπικού των Ε.Δ. για την εκπόνηση μελετών και την κατασκευή έργων τοπικού ενδιαφέροντος. Η ανασύσταση της παλαιάς ΜΟΜΑ (Μικτές Ομάδες Μηχανημάτων Ανασυγκροτήσεως), όσο και αν συναισθηματικά ακούγεται δελεαστική λόγω του τεράστιου έργου που επιτέλεσε η Μονάδα αυτή στην ανασυγκρότηση της μετεμφυλιοπολεμικής Ελλάδας έχει πολλά προβλήματα. Όπως καθορίζεται στο νομοσχέδιο η κατασκευή ενός έργου που αναλαμβάνεται από τη ΜΟ.Μ.ΚΑ. θα πραγματοποιείται με τη διάθεση μόνιμου προσωπικού και μέσων από τα Γενικά Επιτελεία των κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων, για όσο χρονικό διάστημα διαρκούν οι εργασίες εκπόνησης της μελέτης ή της κατασκευής του έργου. Αυτό δηλαδή σημαίνει ότι θα αποψιλώνονται οι ήδη υποστελεχωμένες Μονάδες Μηχανικού του Στρατού, με αποτέλεσμα να απομειούται η επιχειρησιακή ικανότητα αυτών, με μοναδικό σκοπό τη δημιουργία ενός εργαλείου στα χέρια του εκάστοτε ΥΕΘΑ για εξυπηρέτηση ψηφοθηρικών σκοπιμοτήτων ημετέρων τοπικών παραγόντων (διάνοιξη και συντήρηση οδών, εγγειοβελτιωτικά έργα, κ.λπ). Εύλογα είναι τα παρακάτω ερωτήματα : Θα καταβάλλονται τα έξοδα από τον ενδιαφερόμενο φορέα ή θα υπάρχει επιβάρυνση του προϋπολογισμού του ΥΠΕΘΑ και των ήδη μειωμένων λειτουργικών προϋπολογισμών των Επιτελείων από τις δραστηριότητες της ΜΟΜΚΑ; Ποιο θα είναι το ανταποδοτικό όφελος από τη σύμπραξη αυτή; Τι επιπτώσεις και επιπλοκές δημιουργεί ως προς τον ανταγωνισμό και τη συμβατότητα με το εθνικό και ευρωπαϊκό δίκαιο; Τέλος, τι εξυπηρετεί η συγκρότηση της Μονάδας αυτής εκτός από επικοινωνιακούς σκοπούς, όταν μέχρι σήμερα στο πλαίσιο της κοινωνικής προσφοράς των Ε.Δ. διατίθεται μεγάλος αριθμός μηχανημάτων, μέσων και προσωπικού σε όλη την επικράτεια, με συνολικό κόστος το οποίο ανέρχεται σε εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ κατ΄ έτος ; Όλα αυτά θα καταδειχθούν εκ του αποτελέσματος. 

Η ενοποίηση των τριών Ανωτέρων Στρατιωτικών Σχολών Υπαξιωματικών της Πολεμικής Αεροπορίας (ΠΑ) σε μία ενιαία Σχολή Υπαξιωματικών Αεροπορίας (Σ.Μ.Υ.Α.), που καθορίζεται στο νομοσχέδιο, κινείται στη σωστή κατεύθυνση (εξοικονόμηση προσωπικού, πόρων, κ.λπ), αλλά απαιτείται να ληφθούν υπόψη οι επιφυλάξεις των αποφοίτων των Σχολών Υπαξιωματικών της Αεροπορίας, σχετικά με θέματα ονομασίας για λόγους ιστορικής μνήμης.

Η σύσταση και η λειτουργία μιας νέας Υπηρεσίας στο ΥΠ.ΕΘ.Α. η οποία θα αναλάβει ρόλο οικονομικοτεχνικής και νομικής υποστήριξης, με αρμοδιότητα την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας των τριών Ταμείων των ΕΔ (Ταμείο Εθνικής Άμυνας –Ταμείο Εθνικού Στόλου –Ταμείο Αεροπορικής Άμυνας), καθώς και των τριών Μετοχικών Ταμείων, με τον τρόπο που καθορίζεται στο νομοθέτημα εγείρει σοβαρούς προβληματισμούς. Επιχειρείται η αφαίρεση της διαχείρισης της περιουσίας των Μετοχικών Ταμείων, τα οποία είναι και οι φυσικοί ιδιοκτήτες και μάλιστα χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των διοικητικών συμβουλίων αυτών. Προκειμένου να επιτευχθεί ο καθοριζόμενος σκοπός, απαιτούνται κατάλληλες νομικοτεχνικές βελτιώσεις, τις οποίες δεσμεύτηκε ότι θα πραγματοποιήσει ο ΥΕΘΑ.

Οι διατάξεις για ρύθμιση θεμάτων σύναψης συμβάσεων προμηθειών του νόμου 3978/2011 που αφορά προμήθεια και συντήρηση στρατιωτικού εξοπλισμού των Γενικών Επιτελείων, κινούνται στη σωστή κατεύθυνση.

Στο κεφάλαιο του νομοσχεδίου που πραγματεύεται θέματα σταδιοδρομικής φύσεως, υπηρεσιακής εξέλιξης, μετατάξεων, μεταθέσεων, ιεραρχίας και υπηρεσιακής αξιοποίησης κατηγοριών στρατιωτικού προσωπικού των Ε.Δ., δεν απουσιάζουν και οι σχετικές φωτογραφικές διατάξεις για εξυπηρέτηση «ημετέρων», όπως : Δίδεται στον ΥΕΘΑ η δυνατότητα πρόσληψης προσωπικού και ένταξη αυτού στο θεσμό των αξιωματικών Ειδικής Μονιμότητας. Ο θεσμός αυτός παραμένει ανενεργός από το 1989 και οι ελάχιστοι αξιωματικοί αυτής της κατηγορίας προερχόμενοι από Δόκιμοι Έφεδροι Αξιωματικοί υπηρετούν ως χειριστές Ελικοπτέρων (Ε/Π). Τι εξυπηρετεί τυχόν νέα πρόσληψη όταν τα τελευταία χρόνια οι χειριστές Ε/Π προέρχονται από τα ΑΣΕΙ και ΑΣΣΥ ; Σύμφωνα με τα ισχύοντα μέχρι σήμερα οι αξιωματικοί της υπόψη κατηγορίας αποστρατεύονταν με το βαθμό του Ταγματάρχη μετά από ένα μήνα παραμονής στο βαθμό αυτό. Με τις προτεινόμενες τροποποιήσεις δίδεται η δυνατότητα παραμονής στις τάξεις του Στρατού μέχρι την ηλικία των 60 ετών, της προαγωγής μέχρι το βαθμό του Συνταγματάρχη και της τοποθέτησης σε επιτελεία όπως το ΓΕΕΘΑ και ΓΕΣ. Παρά την τεράστια προσφορά των αξιωματικών αυτής της κατηγορίας στα καθήκοντα χειριστού Ε/Π, δεν είναι κατανοητό ποια είναι η επιχειρησιακή αναγκαιότητα για την τοποθέτηση ενός αξιωματικού, στο τέλος της καριέρας του σ΄ αυτά τα Επιτελεία, που δεν προέρχεται από παραγωγική Σχολή, δεν έχει την επιτελική εμπειρία και δεν έχει αποφοιτήσει από Σχολές επιμόρφωσης όπως η ΑΔΙΣΠΟ και η ΣΕΘΑ ; Η προαγωγή επίσης στις ανώτατες σχεδόν βαθμίδες της ιεραρχίας, είναι ένα ζήτημα που έχει σχέση με τις αρχές της ισονομίας και της δικαιοσύνης σε σχέση με άλλες κατηγορίες αξιωματικών όπως των προερχομένων από ΑΣΕΙ, οι οποίοι το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας τους υπηρετούν σε θέσεις υψηλής επιχειρησιακής ευθύνης στον Έβρο και τα νησιά και στις ετήσιες κρίσεις αποστρατεύονται πολλές φορές χωρίς τη θέλησή τους με το βαθμό του Σχη ή Ταξιάρχου. Τυχόν επιθυμία επιβράβευσης για τις υπηρεσίες που προσφέρει μια κατηγορία στελεχών δεν είναι δυνατόν να πραγματοποιείται με την απόδοση βαθμών, αλλά με αυτή των ανάλογων μισθολογικών απολαβών και των δικαιωμάτων που της οφείλεται. 

Σε ότι αφορά τη θεσμοθέτηση της διάρκειας θητείας του Α/ΓΕΕΘΑ για 3 + 1 έτη και η θητεία των Αρχηγών των Γενικών Επιτελείων για 2 + 1 έτη, θα πρέπει να επισημανθεί ότι : Η δυνατότητα παράτασης για +1 χρόνο θα αποτελέσει σημαντικό στοιχείο για ενίσχυση της προθυμίας των Αρχηγών να προσαρμοστούν με τις απόψεις του εκάστοτε υπουργού, προκειμένου να εξασφαλίσουν την παραμονή στη θέση αυτή για ένα ακόμα έτος. Ο προκαθορισμένος χρόνος θητείας των 2 ετών χωρίς δυνατότητα παράτασης θα ήταν ίσως η καλύτερη.

Κλείνοντας το σχολιασμό του σχεδίου νόμου με αφορμή το θέμα του συνδικαλισμού και των συνεπειών που θα προκύψουν από τη συγκεκριμένη διάταξη, θεωρώ ότι οι ΕΔ αποτελούν έναν από τους βασικούς πυλώνες ασφάλειας και σταθερότητας της πατρίδας μας και για το λόγο αυτό θα πρέπει η κυβερνητική πλειοψηφία να αντιληφθεί ότι δεν υπάρχει δυνατότητα εφαρμογής σ΄αυτές των ιδεοληψιών της αριστεράς και τη χρησιμοποίησή τους για μικροπολιτικά οφέλη.

* Οι θέσεις που εκφράζονται στο κείμενο είναι απολύτως προσωπικές.