Τριμελές Συμβούλιο του ΣτΕ - Όλες οι απαντήσεις περί αναδρομικών

Γράφει ο Απόστολος Παπαπαρίσης

Μετά και το πρόσφατο πρακτικό του Τριμελούς Συμβουλίου του Συμβουλίου της Επικρατείας γεννήθηκαν συγκρατημένες ελπίδες για πλήρη υλοποίηση των αποφάσεων του ΣτΕ, που παρά την παρέλευση 3 ετών η παρούσα συγκυβέρνηση αρνείται πεισματικά να εφαρμόσει βρίσκοντας κάθε λίγο και λιγάκι και διαφορετικές δικαιολογίες αλλά και πολλά δικαιολογημένα ερωτηματικά. Ας προσπαθήσουμε να δώσουμε όσο το δυνατόν περισσότερες απαντήσεις...

Ερώτηση 1η: Άρχισαν και πάλι οι συζητήσεις για τα αναδρομικά των εν ενεργεία και εν αποστρατεία στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας μετά τη νέα απόφαση από το Τριμελές Συμβούλιο Συμμόρφωσης του Συμβουλίου της Επικρατείας. Ας δούμε τι ακριβώς αφορά.

Απάντηση 1η: Επειδή η Ελλάδα δεν έχει συνταγματικό δικαστήριο προκειμένου να κρίνει ένα νόμο αντισυνταγματικό, το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), το Ελεγκτικό Συνέδριο και ο Άρειος Πάγος έχουν αναλάβει να εκδίδουν αποφάσεις περί αντισυνταγματικότητας διατάξεων των ψηφισθέντων από τη Βουλή νόμων, για τις οποίες έχουν εκδοθεί κοινές υπουργικές αποφάσεις. Έτσι το ΣτΕ απεφάνθη ότι λόγω αντισυνταγματικότητας των περιπτώσεων 31, 32, 33 και 37, της υποπαραγράφου Γ1, της παραγράφου Γ, του Ν.4093/2012, πρέπει οι μισθοί και οι συντάξεις να επανέλθουν στο επίπεδο του Ιουλίου 2012.

ΠΡΟΣΟΧΗ δεν αναφέρεται στις μειώσεις των συντάξεων της περίπτωσης 1, της υποπαραγράφου ΙΑ.5, της παραγράφου ΙΑ, σύμφωνα με την οποία μειώθηκαν από 1.1.2013 οι μηνιαίες συντάξεις ή το άθροισμα των μηνιαίων συντάξεων άνω των 1.000 ευρώ από οποιανδήποτε πηγή και για οποιανδήποτε αιτία, σε ποσοστά από 5 έως και 20%. Γίνεται αυτή η διευκρίνιση γιατί πολλοί νομίζουν ότι με βάση αυτές τις αποφάσεις του ΣτΕ θα επανέλθουν οι συντάξεις στο επίπεδο του 2012. Λάθος, οι μισθοί θα επανέλθουν και όχι οι συντάξεις αφού στον ίδιο νόμο υπάρχει και άλλη μείωση συντάξεων που δεν έχει κριθεί αντισυνταγματική με αυτές τις αποφάσεις.

Ερώτηση 2η: Αυτή η νέα απόφαση δίνει προθεσμία υλοποίησης 8 μήνες. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη;

Απάντηση 2η: Στην ουσία τίποτε. Τέτοιες αποφάσεις είχαμε και στο παρελθόν. Η εκάστοτε κυβέρνηση θα έπρεπε άμεσα να συμμορφωθεί. Οι αποφάσεις είναι άμεσα εκτελεστές και δεν μπορούν να αναιρεθούν με οιονδήποτε τρόπο εντός ή εκτός της Ελλάδος. Η εφαρμογή ή μη των αποφάσεων έγκειται στην πολιτική βούληση της εκάστοτε κυβέρνησης και όχι ότι επειδή θα φοβηθούν από ένα νέο πρόστιμο μερικών εκατοντάδων χιλιάδων ευρών που θα καρπωθούν κάποιες ενώσεις και ομοσπονδίες που προσέφυγαν. Για την ιστορία:

-Τον Ιούνιο του 2014, η ολομέλεια του ΣτΕ με τις αποφάσεις 2192 έως 2196/2014, τον Ιούνιο του 2014, έκρινε αντισυνταγματικές τις συγκεκριμένες διατάξεις του ν.4093/12-11-2012 με τις αποφάσεις 2192/2014 (ΕΑΑΣ-ΕΑΑΝ-ΕΑΑΑ), 2193/2014 (ΕΣΠΕΑ-ΕΣΠΕΘ-ΕΣΠΕΚΜ κλπ), 2194/2014 (ΠΟΑΣΥ), 2195/2014 (ΠΟΑΞΙΑ) και 2196/2014 (ΠΟΕΠΛΣ).

-Το Σεπτέμβριο του 2014, το Τριμελές Συμβούλιο του ΣτΕ κάλεσε το Υπουργείο Οικονομικών να συμμορφωθεί προς τις αποφάσεις, με τις τελεσίδικες και αμετάκλητες αποφάσεις του ΣτΕ εντός 2 μηνών.

-Το Νοέμβριο του 2014, η τότε κυβέρνηση με το ν.4307/2014 αποφάσισε να επιστρέψει το 50% των μειώσεων σε βάθος τριετίας.

-Το Μάρτιο του 2015, το Τριμελές Συμβούλιο του ΣτΕ με τις αποφάσεις 18-21/2015, αποφάνθηκε ότι ο ν.4307/2015 θέσπισε ένα ιδιότυπο μισθολόγιο και αποτελεί πλημμελή συμμόρφωση των αποφάσεων και «τιμώρησε» το Υπουργείο Οικονομικών με πρόστιμο 200.000 ευρώ τα οποία κατέβαλε σε 4 Ενώσεις και Ομοσπονδίες (ΠΟΑΣΥ, ΠΟΑΞΙΑ, ΕΣΠΕΑ και ΠΟΕΠΛΣ).

-Το Μάιο του 2016, δημοσιεύθηκαν οι αποφάσεις της ολομέλειας του ΣτΕ 1125 (ΠΟΕΣ-ΕΣΠΕΑ), 1126/2016 (ΠΟΕΠΛΣ), 1127/2016 (ΠΟΑΣΥ-ΠΟΑΞΙΑ) και 1128/2016 (ΕΑΑΣ-ΕΑΑΝ-ΕΑΑΑ), με τις οποίες ακυρώνεται επί της ουσίας η κοινή υπουργική απόφαση που εκδόθηκε με βάση το ν.4307/2014.

-Τον Ιανουάριο 2018, και πάλι το Τριμελές Συμβούλιο του ΣτΕ διαπιστώνει τη μη συμμόρφωση του Δημοσίου (Υπουργείου Οικονομικών) ως προς τις αποφάσεις της Ολομέλειας του Μαΐου του 2016, δίνει προθεσμία συμμόρφωσης 8 μηνών και ορίζει νέα ημερομηνία συνεδρίασης την 23η Οκτωβρίου 2018.

Ερώτηση 3η: Πόσο όμως είναι το κόστος; Μπορεί να υπολογισθεί;

Απάντηση 3η: Τα ποσά που πρέπει να γραφούν στον προϋπολογισμό για την πλήρη υλοποίηση των αποφάσεων του ΣτΕ ευκόλως υπολογίζονται με βάση το πρόσφατο παρελθόν. Ας θυμίσουμε ότι με το ν.4307/2014 καθορίσθηκε το 50% των παρακρατηθέντων ποσών των ετών 2013 και 2014 να επιστραφούν σε 3 έτη. Στον προϋπολογισμό των ετών 2015, 2016 και 2017 υπήρξε πρόβλεψη 148 εκατομμυρίων ευρώ για κάθε έτος, σύνολο 444 εκατ. ευρώ. Επειδή το ποσό αφορούσε 2 έτη, το απαιτούμενο ποσό ανά έτος ανέρχεται στα 222 εκατ. ευρώ. Με βάση το παραπάνω και μόνο για τα έτη 2013, 14, 15 και 16 το μικτό ποσό ανέρχεται σε (4Χ220.000 =) 880 εκατ. ευρώ. + 5 μήνες από το 2012 περίπου 90 εκατ. ευρώ, σύνολο για την περίοδο 2012 – 2016 τα 970 εκατ. ευρώ. Σε αυτό το ποσό πρέπει να προστεθεί και το ποσό για τα έτη 2017 και 2018 των εν αποστρατεία στελεχών των ΕΔ και των ΣΑ. Εκτιμώμενο συνολικό μικτό ποσό 1,1 έως 1,2 δις ευρώ. Τα καθαρά ποσά βέβαια είναι κατά πολύ μικρότερα αν αναλογιστούμε ότι η επαναφορά της βασικής σύνταξης ενός μισθολογικά υποστρατήγου της τάξεως των 150 ευρώ μικτά καταλήγει ως πληρωτέο στο ποσό των 30 ευρώ και υπό προϋποθέσεις ακόμη λιγότερα. Για τους εν ενεργεία συναδέλφους τα ποσά είναι λίγο μεγαλύτερα.

Ερώτηση 4η: Αν πάρουμε το αισιόδοξο σενάριο και υλοποιηθούν στο 100% οι αποφάσεις του ΣτΕ τι θα συμβεί στους μισθούς των εν ενεργεία στελεχών των ΕΔ και των ΣΑ;

Απάντηση 4η: Επειδή πλέον από 1 Ιανουαρίου 2017 ισχύει το νέο ειδικό μισθολόγιο οι μισθοί των εν ενεργεία στελεχών δεν θα επηρεασθούν καθόλου. Απλώς διεκδικούν αναδρομικά 53 μηνών (Αύγουστος 2012 – Δεκέμβριος 2016). Αναμένονται βέβαια και οι αποφάσεις του ΣτΕ μετά και τη νέα προσφυγή των Σωμάτων Ασφαλείας κατά του νέου Ειδικού Μισθολογίου.  

Ερώτηση 5η: Με το ίδιο αισιόδοξο σενάριο τι θα συμβεί στις συντάξεις;

Απάντηση 5η: Λόγω του νόμου Κατρούγκαλου τα εν ενεργεία και τα εν αποστρατεία στελέχη ακολουθούν πλέον διαφορετικούς δρόμους. Τα εν αποστρατεία λοιπόν στελέχη σε περίπτωση που επιστραφεί και το υπόλοιπο 50%, πρώτον διεκδικούν μέχρι τέλος του 2018 αναδρομικά 77 μηνών και δεύτερον διεκδικούν νέα συνταξιοδοτική πράξη, η οποία θα επηρεάσει θετικά (όχι καταλυτικά) το τελικό πληρωτέο ποσό μετά και τον επαναϋπολογισμό των συντάξεων από 1 Ιανουαρίου 2019 που θα εφαρμοσθεί ο νόμος 4387/2016 ή νόμος Κατρούγκαλου. Υπενθυμίζεται ότι και εδώ αναμένουμε τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας μετά τις νέες προσφυγές των Ενώσεων Αποστράτων κατά του επαναϋπολογισμού των συντάξεων.

Ερώτηση 6η: Ποια είναι η εκτίμηση. Πιστεύετε ότι θα δοθεί το υπόλοιπο 50%;

Απάντηση 6η: Με βάση την πρακτική του παρελθόντος, εκτιμάται ότι τα αναδρομικά θα δοθούν είτε από την παρούσα κυβέρνηση πριν τις εκλογές (μικρές πιθανότητες) ή από την επόμενη σε περίπτωση που κυβέρνηση θα είναι η ΝΔ. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι ο συνήθως φειδωλός σε προεκλογικές υποσχέσεις αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης κ. Μητσοτάκης, πριν να γίνει γνωστό το περιεχόμενο του Πρακτικού του Τριμελούς Συμβουλίου του ΣτΕ, δεσμεύτηκε ότι θα επιστρέψει τα αναδρομικά σε βάθος πενταετίας.