Το Αντικίνημα του Βασιλέως Κωνσταντίνου

«Οἵ ἄνθρωποι πού πρέπει νά φοβᾶσαι δέν εἶναι αὐτοί πού διαφωνοῦν μαζί σου, ἀλλά αὐτοί πού διαφωνοῦν και φοβοῦνται νά  σοῦ τό ποῦν». Ναπολέων Βοναπάρτης

Την 13η Δεκ 1967, ο βασιλεύς Κωνσταντίνος επιχείρησε  να ανατρέψει δυναμικά, το καθεστώς που επιβλήθηκε μετά το στρατιωτικό κίνημα της 21ης Απριλίου 1967. Για την υλοποίηση του σχεδίου του, ο Κωνσταντίνος επεδίωξε να θέσει υπό τις άμεσες διαταγές του, σχηματισμούς του στρατού και μονάδες του ναυτικού και της αεροπορίας. Η 1η Στρατιά με έδρα την Λάρισα, η ΧΧ τεθωρακισμένη Μεραρχία με έδρα την Θεσσαλονίκη και το Γ΄ Σώμα Στρατού το οποίο είχε μετασταθμεύσει προσωρινά στην Κομοτηνή, λόγω της Ελληνοτουρκικής κρίσεως, αποτελούσαν τους κύριους πυλώνες επιτυχίας του επιχειρήματος.

Τα Γεγονότα 

Την 10:00 της 13ης Δεκ 1967, ο Κωνσταντίνος με όλη την βασιλική οικογένεια, πέταξαν από το αεροδρόμιο Τατοΐου προς την Καβάλα. Τον ακολούθησαν ο  πρωθυπουργός Κόλλιας Κ. και ο αρχηγός της αεροπορίας...

αντιπτέραρχος Αντωνάκος, ο οποίος επιβαίνων σε δεύτερο αεροπλάνο πέταξε στην Λάρισα. Ο αρχηγός του ναυτικού αντιναύαρχος Δέδες Ι. ετάχθη υπέρ του Βασιλέως και κίνησε μέρος του στόλου προς υποστήριξη του. Από τους πολιτικούς ο Γ. Παπανδρέου προσέφερε την στήριξη του στην κίνηση του Βασιλέως. Ο στρατηγός Θρ. Τσακαλώτος στο βιβλίο του «Η Μάχη των Ολίγων»  αναφέρει ότι του προτάθηκε από τον Γ. Μαύρο να αναλάβει πρωθυπουργός σε κυβέρνηση στρατηγών μετά την επικράτηση του κινήματος. Τίποτα όμως δεν εξελίχθηκε σύμφωνα με τον σχεδιασμό. Οι διοικητές του Γ΄ΣΣ, αντιστράτηγος Γ. Περίδης και της ΧΧ μεραρχίας, ταξίαρχος Α. Έρσελμαν συνελήφθησαν από αξιωματικούς πιστούς στον Παπαδόπουλο, ενώ η 1η Στρατιά δεν «έκοψε» την Ελλάδα στα δύο, όπως αναμένετο. Το διάγγελμα του Κωνσταντίνου το άκουσαν λίγοι, γιατί μεταδόθηκε από τον μικρής εμβέλειας ραδιοφωνικό σταθμό Λαρίσης. Την 14η Δεκ στις 02:00, ο βασιλεύς Κωνσταντίνος συνειδητοποιώντας το μάταιο του αγώνος, πέταξε από το Αεροδρόμιο του Αμυγδαλεώνα στην Ρώμη, όπου ζήτησε πολιτικό άσυλο.

Συμπεράσματα

Το εγχείρημα απέτυχε, λόγω κακού σχεδιασμού, ανεπαρκούς προετοιμασίας, απουσία συντονισμού και έλλειψη «συνωμοτικής εμπειρίας». Η  πλειονότητα των στελεχών δεν ακολούθησε τον Κωνσταντίνο. Ο Βασιλεύς αποτελούσε συνταγματικά κατοχυρωμένο θεσμό, ο οποίος έπρεπε να κρατηθεί υπεράνω της πολιτικής. Οι παρεμβάσεις του θρόνου στις πολιτικές εξελίξεις πριν το 1967, απέβησαν εις βάρος του. Ο Κωνσταντίνος είχε δηλώσει ότι ό Βασιλεύς «δεν συνωμοτεί», αλλά δεν το τήρησε. Την 21 Απριλίου 1967, εφόσον δεν συμφωνούσε με το πραξικόπημα, λύση ήταν να μην ορκίσει την κυβέρνηση με ότι αυτό συνεπάγετο. Μετά την φυγή του στην Ρώμη, μπορούσε να σχηματίσει εξόριστο κυβέρνηση. Με την αποχώρηση του δημιουργήθηκε θεσμικό κενό. Θεωρητικά αυτά είναι εύκολο να λέγονται, αλλά πολύ δύσκολα υλοποιούνται. Θα μπορούσε αντί του κινήματος να δήλωνε ότι απέχει των καθηκόντων του λόγω διαφωνίας με το καθεστώς της 21ης Απριλίου. Με το κίνημα του θέλησε να δοκιμάσει τις δύναμη του σαν ηγέτης, γι’ αυτό στο διάγγελμα του ζήτησε την στήριξη του λαού. Οι ηγέτες όμως είναι αυτοί που δημιουργούν τα γεγονότα και δεν χειραγωγούνται από αυτά.

Αντγος εα Ιωάννης Κρασσάς