Ο Γρηγόριος Αυξεντίου {22 Φεβ 1928 – 3 Μαρ 1957}

«Ὁ ἀληθινός ἄνδρας πρέπει νά τολμᾶ ὅ,τι ἀρμόζει σ’ ἕναν ἄνδρα». Γουίλιαμ Σαίξπηρ 1564-1616, Ἄγγλος Συγγραφέας

Την 3 Μαρ 1957, ο υπαρχηγός της ΕΟΚΑ (Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών) Γρηγόριος Αυξεντίου, έπεσε ηρωικά μαχόμενος κατά των βρετανικών κατοχικών δυνάμεων της Κύπρου. Ο βρετανικός στρατός μετά από προδοσία κυπρίου κτηνοτρόφου, περικύκλωσε το κρησφύγετο του Αυξεντίου, το οποίο βρισκόταν σε απόσταση 1 χιλιομέτρου από την μονή Μαχαιρά, στο ανατολικό άκρο της οροσειράς του Τροόδου. Η μικρή κρυψώνα του είχε ύψος 1,2 μετ. πλάτος 3 μετ. και βάθος 2 μετ.  Η οροφή ήταν κατασκευασμένη από μπετόν ενισχυμένη με σιδηροδοκούς.

Αγώνας μέχρις Εσχάτων

Όταν οι βρετανοί καταδρομείς περικύκλωσαν το κρησφύγετο, σ’ αυτό κρυβόντουσαν ο Αυξεντίου με 4 μαχητές της ΕΟΚΑ. Όταν τον κάλεσαν να παραδοθεί, ο Αυξεντίου διέταξε τους άνδρες του να παραδοθούν, ενώ εκείνος άρχισε να πυροβολεί και να ρίπτει χειροβομβίδες. Ένας βρετανός Αξιωματικός σύρθηκε στην οροφή και έρριψε μια χειροβομβίδα εντός του καταφυγίου. Οι βρετανοί επειδή δεν ήταν σίγουροι ότι όλα είχαν τελειώσει, έστειλαν τον  αγωνιστή Αυγουστή Ευσταθίου να βγάλει τον νεκρό  Αυξεντίου. Ο Ευσταθίου βρήκε τον αρχηγό του τραυματισμένο, αλλά..
αποφασισμένο να συνεχίσει τον αγώνα του. Οι δύο άνδρες συνέχισαν να πολεμούν  επί δέκα ώρες κρατώντας σε απόσταση τους Βρετανούς, οι οποίοι τελικά έριξαν βενζίνη από την οροφή η οποία πλημμύρισε το εσωτερικό του κρησφύγετου. Μετά την ανάφλεξη ο Ευσταθίου εξήλθε φλεγόμενος, ενώ ο «Σταυραετός του Μαχαιρά», σε ηλικία 29 ετών επέλεξε τον θάνατο από την παράδοση. Λόγω των θερμοκρασιών που ανεπτύχθησαν, το απανθρακωμένο πτώμα του ελληνοκυπρίου εθνομάρτυρα το έβγαλαν την επόμενη ημέρα. Οι βρετανοί έθαψαν τον Αυξεντίου εντός των φυλακών Λευκωσίας, στο χώρο που σήμερα αποτελεί τόπο προσκυνήματος, γνωστός σαν «φυλακισμένα μνήματα».

Η ανεκτίμητη προσφορά του στον αγώνα

Ο Αυξεντίου γεννήθηκε την 22α Φεβ 1928 στο χωρίο Λύση της επαρχίας Αμμοχώστου το οποίο σήμερα είναι κατεχόμενο. Υπηρέτησε εθελοντικά στον ελληνικό στρατό με τον βαθμό του Ανθυπολοχαγού του Πεζικού. Τον Ιανουάριο του 1955 μυήθηκε στην ΕΟΚΑ και έλαβε το ψευδώνυμο «Ζήδρος». Αμέσως μετά την έναρξη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα την 1η Απριλίου 1955, επικηρύχθηκε από τους Άγγλους με το ποσό των 5.000 λιρών. Υπήρξε θαρραλέος, και ικανός να φέρει σε πέρας τις αποστολές που του ανατίθεντο. Προμήθευσε την ΕΟΚΑ με όπλα και εκρηκτικά τα οποία είχαν ποντισθεί στην θαλάσσια περιοχή Σαλαμίνος. Την 12η Δεκ 1955 στο χωριό Σπίλια όχι μόνο διέφυγε από την παγίδα των βρετανών, αλλά τους παρέσυρε να αλληλοπυροβολούνται. Ο αρχηγός της ΕΟΚΑ Γ. Γρίβας του ανέθεσε τα καθήκοντα του υπαρχηγού, ενώ διετέλεσε τομεάρχης Πιτσιλιάς μέχρι του θανάτου του.

Πιστός και φιλότιμος στρατιώτης

Ο Αυξεντίου ήταν  γεννημένος στρατιώτης, εμφορούμενος από υψηλά ιδανικά και αγάπη για την πατρίδα. Μαζί με τον Κυριάκο Μάτση, τον Μιχαήλ Καραολή, τον Μάρκο Δράκο, τον Στυλιανό Λένα, τον Ευαγόρα Παλληκαρίδη και τα άλλα παλικάρια δεν δίστασε να θυσιάσει την ζωή του στην εκτέλεση του καθήκοντος προς την πατρίδα. Όταν πραγματικά πιστεύεις σε κάτι, δεν υπάρχει δύναμη επί γης που να σε κάνει το προδώσεις. Αυτό ισχύει για τους λίγους, οι πολλοί βρίσκουν χίλιες δικαιολογίες για εκείνη την δύσκολη  στιγμή που δεν βρίσκουν την δύναμη να κάνουν την υπέρβαση και συμβιβάζονται. Οι ήρωες πεθαίνουν αλλά δεν ηττώνται. Ο Αυξεντίου ανήκει σε εκείνους τους Έλληνες που εξασφαλίζουν την επιβίωση της φυλής μας, στην πορεία της δια μέσου των αιώνων.  

Αντιστράτηγος εα Ιωάννης Κρασσάς