Η Γερμανική Επίθεση στη Δύση το 1940

«Ἡ πρωτοπορία μας εἰς τὴν διάρθρωσιν καί τὴν χρησιμοποίησιν τῶν ἁρμάτων μάχης μᾶς χάρισαν τὴν νίκη». Στρατηγός Χάϊντς Γκουντέριαν, «ὁ πατέρας τῶν γερμανικῶν τεθωρακισμένων».

Την 05:30 της 10^η Μαΐου 1940, ο γερμανικός στρατός επιτέθηκε κατά της Ολλανδίας, του Βελγίου, του Λουξεμβούργου και της Γαλλίας, σε εφαρμογή του σχεδίου «Κόψιμο με Δρεπάνι (Siechelschnitt)». Οι Γερμανοί χρησιμοποίησαν 131 μεραρχίες πεζικού και 10 τεθωρακισμένες (2.445 άρματα), υποστηριζόμενες από 7.400 πυροβόλα και 5.600 αεροσκάφη. Οι συμμαχικές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένου του Βρετανικού Εκστρατευτικού Σώματος (10 μεραρχίες πεζικού) ανερχόντουσαν σε 144 μεραρχίες πεζικού, υποστηριζόμενες από 14.000 πυροβόλα και 3.000 αεροσκάφη. Οι σύμμαχοι διέθεταν 3.400 άρματα τα οποία όμως διέσπειραν σε όλο το μέτωπο, σε αντίθεση με τους Γερμανούς που είχαν συγκροτήσει αμιγείς τεθωρακισμένους σχηματισμούς. Σε απόλυτους αριθμούς οι δύο αντίπαλοι ήσαν ισοδύναμοι, 3,3 εκατομμύρια άνδρες έκαστος.

Ο Αιφνιδιασμός

Την 3η Σεπτ. 1939, η Γαλλία και η Μεγάλη Βρετανία κήρυξαν τον πόλεμο κατά της Γερμανίας, η οποία είχε εισβάλλει στην Πολωνία δύο ημέρες πριν. Τους ακολούθησαν η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία, η Νότιος Αφρική και ο Καναδάς. Το Βέλγιο, η Δανία και η Ολλανδία επιστρατεύτηκαν παραμένοντας ωστόσο ουδέτερες. Την 10η Ιουνίου 1940, ο Μουσολίνι εισήλθε στο πόλεμο στο πλευρό του Χίτλερ, όταν όλα είχαν πλέον κριθεί. Η Γαλλία επιστράτευσε 100 μεραρχίες, αλλά δεν τόλμησε να επιτεθεί από δυσμάς κατά της Γερμανίας, όταν εισέβαλε στην Πολωνία. Οι Γάλλοι αισθανόντουσαν ασφαλείς λόγω της ισχυρής οχυρωματικής γραμμής «Μαζινώ» κατά μήκος των συνόρων της με την Γερμανία. Το γαλλικό επιτελείο εκτιμώντας ότι οι Γερμανοί θα επιτεθούν μέσω Ολλανδίας και Βελγίου, όπως και κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, σχεδίασε ο γαλλικός στρατός να εισέλθει στο Βέλγιο, μετά την έναρξη της επιθέσεως. Ο Χίτλερ υιοθέτησε το σχέδιο του αντιστράτηγου Έριχ Φον Μανστάϊν, επιτελάρχου της Α΄ Ομάδος Στρατιών, το οποίο προέβλεπε την διάσπαση της αμυντικής διατάξεως με τεθωρακισμένους σχηματισμούς, που θα κινούντο μέσω Λουξεμβούργου από την δασώδη περιοχή των Αρδεννών, εκεί που κατέληγε η γραμμή Μαζινώ. Η κίνηση θα συνεχιζόταν σε σχήμα «δρεπάνου» μέχρι την θάλασσα με σκοπό τον εγκλωβισμό του συνόλου των συμμαχικών δυνάμεων.

Ο Θρίαμβος και η Παράδοση

Ο εξηνταοκτάχρονος διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων Στρατάρχης Μορίς Γκαμελέν, ήρωας του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, αιφνιδιάσθηκε πλήρως από τον συνομήλικο του Στρατάρχη Γκέρτ Φον Ρούστεντ, διοικητή της Α΄ Ομάδος Στρατιών. Ο αντιστράτηγος Χάϊντς Γκουντέριαν (52 χρονών), διοικητής του ΧΙΧου Τεθωρακισμένου Σώματος Στρατού, αποτέλεσε την αιχμή του δόρατος της γερμανικής επιθέσεως. Η ταχύτατη προέλαση του «τρόμαξε»[1] ακόμη και τους προϊσταμένους του, όταν την 24η Μαΐου έφτασε στις ακτές της Μάγχης, ολοκληρώνοντας τον εγκλωβισμό ενός εκατομμυρίου Άγγλων και Γάλλων στρατιωτών. Ο Χίτλερ σταμάτησε τον Γκουντέριαν, από το να εμποδίσει την διαφυγή από την Δουνκέρκη των περικυκλωμένων δυνάμεων, με μία «ανεξήγητη» διαταγή για την οποία έχει δοθεί πλήθος ερμηνειών. Την 22α Ιουνίου ο Χίτλερ επέβαλε στην ταπεινωμένη Γαλλία να υπογράψει την συνθήκη ανακωχής στην Κομπιέννη, στο ίδιο σιδηροδρομικό βαγόνι που η ηττημένη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου Γερμανία παραδόθηκε στους Γάλλους το 1918.[2] Οι απώλειες των Συμμάχων ανήλθαν σε 360.000 νεκρούς και τραυματίες, ενώ των Γερμανών σε 160.000. Όλο το πολεμικό υλικό και η βιομηχανία της Γαλλίας αποτέλεσαν πολεμική λεία. Ο Χίτλερ συμφώνησε για την απόλυση του 1,3 εκατομμυρίων αιχμαλώτων με την συμφωνία ενισχύσεως του εργατικού του δυναμικού με 600.000 Γάλλους.  

Τα Αίτια της Νίκης

Η ολοκληρωτική κατάρρευση της Γαλλίας, μετά από 45 ημέρες επιχειρήσεων, συνέβη για τους εξής λόγους: 1. Ο Γαλλικός στρατός είχε χάσει το επιθετικό του πνεύμα, επαναπαυόμενος στην ασφάλεια της αμυντικής γραμμής «Μαζινώ». 2. Το Κομμουνιστικό Κόμμα Γαλλίας, παρακινούμενο από την ΕΣΣΔ, η οποία είχε υπογράψει σύμφωνο μη επιθέσεως με την Γερμανία, υπέσκαψε το ηθικό του στρατιωτών με τα ερωτήματα: «Γιατί; και για ποιόν; (Pour quoi? et Pour Qui?)». 3. Η γαλλική στρατιωτική ηγεσία είχε παραμείνει στις τακτικές του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. 4. Η γερμανική στρατιωτική ηγεσία είχε υιοθετήσει το δόγμα των σύγχρονων πολεμικών επιχειρήσεων, σχετικά με την μαζική χρησιμοποίηση τεθωρακισμένων με την συνεργασία μηχανοκίνητου πεζικού και την άμεση υποστήριξη της αεροπορίας. 5. Οι Γερμανοί στρατηγοί αποδείχθηκαν ικανότεροι των Γάλλων 6. Ο Χίτλερ είχε την ευφυΐα να αποδεχθεί το τολμηρό σχέδιο του Μανστάϊν παρά την αντίθετη γνώμη της ηγεσίας του γερμανικού στρατού. 7. Ο γερμανικός στρατός αποδείχθηκε περισσότερο αξιόμαχος στο σύνολο του.

Η νίκη του επί της Γαλλίας δεν σήμανε το τέλος του πολέμου, όπως προσδοκούσε ο Χίτλερ. 75 χρόνια μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου έχει δημιουργηθεί ο Γαλλογερμανικός άξονας, το Ηνωμένο Βασίλειο έχει παραμερισθεί, ενώ η Γερμανία αποτελεί το αφεντικό της Ευρώπης .

Αντγος ε.α. Ιωάννης Κρασσάς

Βιβλιογραφία

α. Liddell Hart, Η Άλλη Πλευρά του Λόφου, Εκδοτικός Οίκος Α. Τζηρίτα, Αθήνα 1950. 

β. Χάϊντς Γκουντέριαν, Οι Αναμνήσεις ενός Στρατιώτου, Εκδόσεις Α. Καραβία, Α. Δημητριάδη, Αθήνα 1971.

γ. TIME LIFE BOOKS, The Italian Front (Το Ιταλικό Μέτωπο), 1977 Alexandria, Virginia USA.

----------------------------------------------------------------

[1] Οι τεθωρακισμένες μεραρχίες είχαν αποκοπεί από τις ακολουθούσες του πεζικού, ενσπείροντας την ανησυχία στην γερμανική ηγεσία του κινδύνου πλευροκοπήσεως των, σε περίπτωση συμμαχικών αντεπιθέσεων, οι οποίες όμως δεν εκτοξεύτηκαν ποτέ.

[2] Ο Τσώρσιλ, ο oποίος ανέλαβε Πρωθυπουργός του Ην. Βασιλείου την 15η Μαΐου 1940, πρότεινε προς αποφυγή της παραδόσεως την ένωση της Γαλλίας με την Βρετανία. Η πρόταση απορρίφθηκε από τον στρατηγό Φιλίπ Πεταίν, ο οποίος είχε αναλάβει πρωθυπουργός την 15η Ιουνίου και καταδικάσθηκε μετά τον πόλεμο σε ισόβια, ως συνεργάτης των Γερμανών.