Το Δάγκωμα της Μαϊμούς

«Ἡ Ἑλλάδα πρέπει νά διαβεῖ τήν ἔρημο, πρέπει νά ζήσει μέ τό μάννα πού θα μαζέψει ἀπό τίς πέτρες, πρέπει νά παλέψει στήν σκληρή δοκιμασία τοῦ παρόντος. Ἄν τά κάνει αὐτά θά κερδίσει τήν γῆ τῆς ἐπαγγελίας.» Ο Λόυντ Τζώτζ στον Βενιζέλο (Μάιος 1922)

Ο Αλέξανδρος, με τον σκύλο του τον Φρίτς

Την 12η Οκτ 1920 ο 27χρονος Βασιλεύς Αλέξανδρος της Ελλάδος απεβίωσε λόγω σηψαιμίας μετά από μόλυνση τραύματος στον μηρό, το οποίο προήλθε από δάγκωμα μαϊμούς στο ανάκτορο του Τατοΐου. Ο θάνατος του Αλεξάνδρου επηρέασε σε μεγάλο βαθμό τις εκλογές της 1ης Νοε 2015, τις οποίες προκήρυξε και έχασε ο Ε. Βενιζέλος. Μετά από 22 μήνες η Ελλάδα γνώρισε την μεγαλύτερη συμφορά της νεώτερης ιστορίας της, την Μικρασιατική καταστροφή.

Ο Διχασμός

Την 26η Σεπ του 1916 ο Βενιζέλος ...
σχημάτισε ξεχωριστή κυβέρνηση στην Θεσσαλονίκη τασσόμενος στο πλευρό των συμμάχων. Τον Ιουν του 1917 ανέλαβε την πρωθυπουργία με την βοήθεια  των Γαλλικών στρατευμάτων, αναγκάζοντας τον Κωνσταντίνο να αποχωρήσει από την Ελλάδα, χωρίς όμως να παραιτηθεί από τον θρόνο. Τον «αντικατέστησε» στα καθήκοντα του ο πρίγκιπας Αλέξανδρος. Η Αγγλία δεν ήθελε επ’ ουδενί την κατάργηση της δυναστείας. Την 28η Ιουλ 1920 μετά 18μηνες σκληρές διαπραγματεύσεις στην συνδιάσκεψη ειρήνης των Παρισίων, ο Ελ. Βενιζέλος εκπλήρωσε το όραμα της Ελλάδος των 2 ηπείρων και των 5 θαλασσών με την υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών. Έπρεπε όμως να την επιβάλλει δια των όπλων στους εθνικιστές του Κεμάλ, ο οποίος δεν την αναγνώριζε. Ο Βενιζέλος προκήρυξε βουλευτικές εκλογές για την 1η Νοε 1920. Ο Θάνατος του Αλεξάνδρου επανέφερε το θέμα της επιστροφής του βασιλέως Κωνσταντίνου και έθεσε ως κύριο ερώτημα των εκλογών «Κωνσταντίνος ή Βενιζέλος». Ο Βενιζέλος κάλεσε τον πρίγκιπα Παύλο να γίνει Βασιλεύς, αλλά αυτός αρνήθηκε επικαλούμενος την μη παραίτηση από τα δικαιώματα του θρόνου τόσο του πατέρα του, όσο και του Γεωργίου Β΄ του πρώτου στην διαδοχή. Το κύριο θέμα όμως των εκλογών ήταν το μέλλον του Μικρασιατικού Ελληνισμού.

Η σύζυγος του Αλεξάνδρου Ασπασία Μάνου

Η προεκλογική Εκστρατεία

Η προεκλογική εκστρατεία των βενιζελικών εστιάσθηκε κυρίως στην επιτυχημένη εξωτερική πολιτική και στην αμνήστευση των εκνόμων ενεργειών και των διώξεων σε βάρος των βασιλικών, θεωρώντας τις συγχωρητέες σε περίοδο πολέμου. Η «Ηνωμένη Αντιπολίτευση» στήριξε τον προεκλογικό της αγώνα σε δύο θέματα, την βενιζελική τυραννία και την επιστροφή του Βασιλέως Κωνσταντίνου. Η αντιπολίτευση δήλωσε τον σεβασμό της προς τους συμμάχους και προς τις υπογραφείσες από τον Βενιζέλο συνθήκες. Την συγκεκριμένη περίοδο δεν είχε γίνει πλήρως αντιληπτό απ’ όλους η δυσκολία εφαρμογής της Συνθήκης των Σεβρών. Όλοι είχαν στραμμένη την προσοχή τους στο δημοψήφισμα για τον Κωνσταντίνο. Ο Βενιζέλος έχασε τι εκλογές κερδίζοντας 118 από τις 369 έδρες [1].

Εκτός Πραγματικότητας

Οι νικητές των εκλογών δεσμεύτηκαν να υλοποιήσουν μια συνθήκη την οποία δεν πίστευαν. Οι βενιζελικοί απέδωσαν την ήττα τους στην επιθυμία του κόσμου για ειρήνη και στο σύνθημα για αποστράτευση των αντιπάλων τους. Μερικά χρόνια αργότερα σε επιστολή του στον στρατηγό Γ. Βεντήρη, ο Βενιζέλος παραδέχθηκε ότι το μεγαλύτερο σφάλμα του ήταν, η μη αποδοχή της προτάσεως του Κωνσταντίνου για την ανάρρηση στο θρόνο του διαδόχου Γεωργίου του Β΄, πράξη η οποία θα τερμάτιζε τον διχασμό. Η εφαρμογή της συνθήκης των Σεβρών στηριζόταν στην επιτυχή έκβαση της Μικρασιατικής εκστρατείας, η οποία προϋπόθετε την εθνική ομοψυχία. Δυστυχώς φανήκαμε ανίκανοι να αγωνισθούμε ενωμένοι για το εθνικό συμφέρον. Μετά από δύο αιώνες ελευθέρου βίου και επαναλαμβανόμενες συμφορές, δεν έχουμε αποκτήσει ακόμα την ωριμότητα και την σοφία η οποία  μας χρειάζεται για να τιθασεύσουμε το τεράστιο εγώ μας.

Παπάγου 21 Σεπ 2015 / Ανγος εα Ιωάννης Κρασσάς

Βιβλιογραφία

α. Σπύρου Β. Μαρκεζίνη, Πολιτική Ιστορία της Νεωτέρας Ελλάδος, ΠΑΠΥΡΟΣ ΓΡΑΦΙΚΑΙ ΤΕΧΝΑΙ Α.Ε

β. Γενικό Επιτελείο Στρατού, Διεύθυνσις Ιστορίας, Η Επίτομος Ιστορία της εις Μικράν Ασίαν Εκστρατείας 1919-1922, Αθήνα 1967

γ. Michel Llewellyn Smith, Το Όραμα της Ιωνίας, Αθήνα 2004, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης

[1] Ο Βενιζέλος έλαβε το 42,2% των ψήφων, ενώ η Ηνωμένη Αντιπολίτευση το 57,8%. Στην Θράκη (Ανατολική και Δυτική) οι βενιζελικοί κέρδισαν και τους 50 βουλευτές γιατί οι αντίπαλοι τους δεν πρόλαβαν να κατεβάσουν υποψηφίους.