East-Med: Φως στο τούνελ της οικονομίας αν προχωρήσει ο αγωγός

H κατασκευή του αγωγού East-Med (εικόνα 1), θα έχει τεράστια γεωπολιτική σημασία για την Ελλάδα, γι’ αυτό τον αγκάλιασαν όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις της τελευταίας πενταετίας. Τη μελέτη της κατασκευής του ανέλαβαν οι ΔΕΠΑ (Ελλάς), ΕDISSON (Ιταλία), Νoble Energy Inc., (ΗΠΑ), και συμμετέχουν το Ισραήλ και η Κύπρος. Άρα υπάρχει έντονο ενδιαφέρον από πολλά κράτη για την κατασκευή του.

Του καθηγητή Αντώνη Φώσκολου

Ήδη τα κοιτάσματα του Λεβιάθαν και της Αφροδίτης που ανήκουν στην Νoble Energy Inc. έχουν ένα απόθεμα φυσικού αερίου της τάξης των 27 τρις κυβ. ποδιών που ισοδυναμούν με 764 δις m3. Αν από αυτό το απόθεμα κρατήσουν το Ισραήλ και η Κύπρος το 40% για τις ανάγκες τους τότε η εξαγώγιμη ποσότητα του φυσικού αερίου ανέρχεται στα 458 δις m3. Επομένως, η διοχέτευση της ποσότητας των 15 δις m3 φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, για 30 χρόνια, είναι ήδη εξασφαλισμένη.

Γίνεται λοιπόν φανερό, ότι ο αγωγός East Med θα μεταφέρει τόσο φυσικό αέριο στην Ευρώπη όσο και ο TAP. Και όχι μόνο, δεδομένου ότι μετά την ανακάλυψη του κοιτάσματος βιογενούς φυσικού αερίου Ζορ στη διαχωριστική γραμμή των ΑΟΖ Αιγύπτου και Κύπρου φαίνεται να υπάρχουν και άλλα εξαιρετικά παρεμφερή κοιτάσματα (εικόνα 2).

Τα με 95% πιθανά αποθέματα βιογενούς φυσικού αερίου της Κύπρου ανέρχονται σε 1,4 τρις m3 και τα με πιθανότητα 50% αποθέματα φυσικού αερίου πλησιάζουν τα 4 τρις m3. Τα αποθέματα αυτά είναι 4 φορές περισσότερα από τα αποθέματα φυσικού αερίου του Αζερμπαϊτζάν άρα και κολοσσιαία η σημασία της κατασκευής του αγωγού East-Med.

H διέλευση του αγωγού East-Med μέσω Κρήτης, Πελοποννήσου και Δυτικής Ελλάδας προς Ιταλία, ανοίγει και δυνατότητες βιομηχανικής ανάπτυξης των περιοχών. Η ΔΕΗ οφείλει να δημιουργήσει ΑΗΣ (ατμοηλεκτρικούς σταθμούς) σε Κρήτη και Πελοπόννησο, ούτως ώστε να μην έχουμε μόνο ένα ενεργειακό κέντρο στην Πτολεμαΐδα.

Μπορεί αρχικά στην Κρήτη να κατασκευάσει ΑΗΣ συνολικής ισχύος 1000 MW με φθηνό κυπριακό φυσικό αέριο, 9 $/Gj, έναντι του πανάκριβου ρωσικού, 13,5 $/Gj. Το ίδιο μπορεί να γίνει και στην Μεγαλόπολη της Πελοποννήσου. Διευκρινιστικά να αναφερθεί, ότι κάθε ΑΗΣ ισχύος 300 MW που λειτουργεί με φυσικό αέριο χρειάζεται ετησίως Gj η 212374375 Μ3 φυσικού αερίου.

Στην Κρήτη εάν τοποθετηθούν στρατηγικά οι ΑΗΣ θα μπορούν όλες οι πόλεις, Ηράκλειο, Χανιά και Ρέθυμνο, να χρησιμοποιήσουν την τηλεθέρμανση για την φθηνή θέρμανση σπιτιών και ξενοδοχείων όπως ακριβώς γίνεται στις πόλεις της Κοζάνης, Πτολεμαΐδας, Φλώρινας και Αμυνταίου. Την τεχνογνωσία την έχει η Αναπτυξιακή Κοζάνης (ΑΝΚΟ).

Παράλληλα μπορούν να αναπτυχθούν βιομηχανίες πλαστικών, γεωργικών φαρμάκων, λιπασματοβιομηχανίες κ.ο.κ. Το ποσό του φυσικού αερίου που θα αφαιρεθεί από τον αγωγό East-Med πριν φθάσει στην Ιταλία θα είναι της τάξης των 2 δις m3/ετησίως.

Βεβαίως, όταν αξιοποιηθούν τα νέα κοιτάσματα του βιογενούς φυσικού αερίου στην Κύπρο, περίπου 1,4 τρις m3 (εκτιμήσεις SPECTRUM και PGS) τότε θα συζητάμε και για τον East-Med 2 που θα μπορεί να μεταφέρει έως και 30 δις m3/ετησίως προς την Ευρώπη για τουλάχιστον 25 χρόνια. Σίγουρα μιλάμε για μια συνολική μεταφορά 45 τρις m3 φυσικού αερίου ετησίως προς την Ευρώπη για 25 χρόνια.

Και βεβαίως αν τα αποθέματα φυσικού αερίου στην Κύπρο φθάσουν τα 4 τρις m3, πιθανότητα 50%, ή ανακαλυφθούν και άλλα κοιτάσματα φυσικού αερίου στο Ισραήλ και στον Λίβανο τότε θα σκεφτούμε και την κατασκευή του East-Med 3.

Η Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ (USGS Technical Report 2010-3014, March 2010) έχει εκτιμήσει ότι τα αποθέματα φυσικού αερίου της λεκάνης της Λεβαντίνης (ΑΟΖ Ισραήλ και Λιβάνου) ανέρχονται σε 3,45 τρις m3. Μέχρι στιγμής ανακαλύφθηκαν μόνο το 1 τρις m3 στην ΑΟΖ του Ισραήλ.

Απομένουν άλλα 2,45 τρις m3 και για αυτό το Ισραήλ και ο Λίβανος έβγαλαν σε διαγωνισμό, το μεν Ισραήλ άλλα 20 θαλάσσια οικόπεδα (εικόνα 3), και ο Λίβανος 10 θαλάσσια οικόπεδα (εικόνα 4).

Ο πλούτος των κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου

Το σύνολο των με 50% αποθεμάτων φυσικού αερίου στις ΑΟΖ Κύπρου, Ισραήλ και Λιβάνου ανέρχεται σε 7,5 τρις m3 εκ των οποίων η πιθανότητα εξαγωγής φυσικού αερίου προς την Ευρώπη θα υπερβαίνει ετησίως τα 60 δις m3 για 30 χρόνια, ήτοι λιγότερο από 2 τρις m3. Άρα, ο αγωγός East-Med 2 έχει 95% πιθανότητες να κατασκευαστεί και ο αγωγός Eat-Med 3 έχει 50% πιθανότητες να κατασκευαστεί.

Επίσης, η ΔΕΠΑ θα μπορέσει να διεκδικήσει τη μεταφορά του φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα «Πύρος» και «Αχιλλέας», μπλοκ 2 (εικόνα 5), η εκμετάλλευση των οποίων δόθηκε στην κοινοπραξία ΤOTAL 50%, EDISSON 25% και ΕΛΠΕ 25%. Το απόθεμα εκτιμάται σε 300 δις m3 φυσικού αερίου το οποίο μπορεί να μεταφερθεί στην αγορά των βαλκανικών χωρών.

Μελλοντικά, η ΔΕΠΑ μπορεί να διεκδικήσει και την μεταφορά του φυσικού αερίου από το μπλοκ 10 για το οποίο προσφορά για εκμετάλλευση έχουν δώσει τα ΕΛΠΕ στο ΥΠΕΝ. Σε αυτό το μπλοκ εκτιμάται ότι το απόθεμα μπορεί να υπερβαίνει τα 500 δις m3 φυσικού αερίου.

Αυτή η τροπή ανοίγει πλέον και τον δρόμο για την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων στο Ιόνιο, δεδομένου ότι πάλι τα ΕΛΠΕ έχουν δώσει προσφορά για την εκμετάλλευση του μπλοκ 1 (εικόνα 4), όπου εκτιμάται ότι θα πρέπει να υπάρχουν κοιτάσματα αργού πετρελαίου της τάξης των 2 δις βαρελιών σε θαλάσσιο βάθος 30 μέτρων.

Η μεταφορά φυσικού αερίου από τη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου μέσω Ελλάδας, κάτι που το επιδιώκει όχι μόνο η ΔΕΠΑ αλλά και όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις των τελευταίων 5 ετών είναι η ορθή στρατηγική, και όχι αρχικά μέσω Τουρκίας και κατόπιν της Ελλάδας που είναι όχι μόνο αντίθετη προς τα οικονομικά συμφέροντα της χώρας αλλά εγκυμονεί και εθνικούς κινδύνους λόγω των εκβιασμών που μπορεί να κάνει η Τουρκία προς την Ευρώπη ακόμα και για κάποιον «ακρωτηριασμό» της Ελλάδας, με αντάλλαγμα την ομαλή ροή του φυσικού αερίου προς την Ευρώπη.

Αυτή η φιλοσοφία της διέλευσης Ρωσικού ή ακόμα Ιρανικού φυσικού αερίου μέσω Τουρκίας και μετά Ελλάδας προς Ευρώπη δεν θα πρέπει ούτε ως αστείο να συζητείται. Αν οι Ρώσοι θέλουν να πουλήσουν φυσικό αέριο στην Ευρώπη γιατί δεν το στέλνουν μέσω Βουλγαρίας - Σερβίας - Κροατίας; Γιατί μέσω Τουρκίας και Ελλάδας; Μήπως έχουν κάτι άλλο στο μυαλό τους;

Με τις τελευταίες κινήσεις των εταιρειών ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ, Energean Oil Co., και ΕΛ.ΠΕ. αρχίζει να διαφαίνεται κάποιο φως στην εκμετάλλευση και την μεταφορά υδρογονανθράκων που θα οδηγήσει στην ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας.

www.defence-point.gr