Ερμηνεύοντας τις αλλαγές του τελικού(?) νομοσχεδίου για το ασφαλιστικό που κατατέθηκε στη Βουλή

Η σημερινή αρθρογραφία με το βλέμμα του συναδέλφου του Οικονομικού Γιάννη Αντωνιάδη

Με κομβική ημερομηνία την 1η Οκτωβρίου αλλάζουν τα ποσοστά αναπλήρωσης για όσους έχουν ή θα έχουν 30,1 και πάνω έτη ασφάλισης. Πριμοδοτείται η έξοδος με 30,1 έως 44 έτη ασφάλισης, ιδιαίτερα για όσους θα αποχωρήσουν ή έχουν αποχωρήσει με 33 έως 40 έτη. Αλλάζουν έτσι οι ανταποδοτικές συντάξεις για όλους παλαιούς και νέους με τα εξής αποτελέσματα:

Σημερινοί εργαζόμενοι - μελλοντικοί συνταξιούχοι: Όσοι συνταξιοδοτηθούν από 1η Οκτωβρίου 2019 και μετά θα λάβουν κατευθείαν όλο το ποσό της αυξημένης σύνταξης που απορρέει από τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης εφόσον αποχωρούν με περισσότερα από 30 και έως 44 έτη ασφάλισης. Οι νέες συντάξεις είναι έως και κατά 252 ευρώ αυξημένες για ασφαλισμένους που αποχωρούν με 3.500 ευρώ συντάξιμες αποδοχές και 40ετία ασφάλισης. Όσοι αποχωρούν με περισσότερα από 44 έτη ασφάλισης χάνουν σε σχέση με το σημερινό σύστημα.

Σημερινοί συνταξιούχοι: Ξεχωριστή κατηγορία συνιστούν όσοι συνταξιοδοτήθηκαν από 13/5/2016 έως 30/9/2019, δηλαδή μετά την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου. Οι συντάξεις τους θα επανυπολογιστούν και θα λάβουν προς τον Ιούνιο τις αυξήσεις που δικαιούνται αναδρομικά από 1η Οκτωβρίου εφόσον βέβαια έχουν συνταξιοδοτηθεί με περισσότερα από 30 έτη ασφάλισης και δεν διατηρούν "προσωπική διαφορά". Όσοι έχουν συνταξιοδοτηθεί με 30 και λιγότερα έτη ασφάλισης δεν έχουν να περιμένουν κάτι - δεν συμπεριλαμβάνονται στους δικαιούχους των αυξήσεων.

Σημερινοί συνταξιούχοι: Όσοι συνταξιοδοτήθηκαν μετά την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου και ειδικότερα από 13/5/2016 έως 31/12/2018 διατηρούν "προσωπική διαφορά" (κατά ποσοστό 25% - 50%) στην περίπτωση που η σύνταξή τους υπολογίστηκε με τον νόμο Κατρούγκαλου μικρότερη σε ποσοστό πάνω από 20% σε σύγκριση με το προισχύον καθεστώς. Αυτές οι περιπτώσεις απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή και στο επικρατέστερο σενάριο θα έχουν κάτα κύριο λόγο λογιστικούς συμψηφισμούς. Στο νόμο αναφέρεται πως αν το ποσό των νέων συντάξεων - με τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης - είναι μικρότερο εκείνου που προκύπτει σύμφωνα με τα ποσοστά του νόμου Κατρούγκαλου το ποσό της διαφοράς εξακολουθεί να καταβάλλεται στον δικαιούχο ως προσωπική διαφορά. Οι γνώμες των ειδικών διίστανται καθώς ορισμένοι συνιστούν υπομονή υποστηρίζοντας πως δεν είναι ξεκάθαρο αν και κατά πόσο διατηρείται η προσωπική διαφορά της 3ετούς μεταβατικής περιόδου του νόμου Κατρούγκαλου, ενώ άλλοι λένε πως σύμφωνα με την επίμαχη διάταξη η εν λόγω προσωπική διαφορά διατηρείται και στο νέο καθεστώς.

Σημερινοί συνταξιούχοι: Όσοι συνταξιοδοτήθηκαν πριν τον νόμο Κατρούγκαλου χωρίζονται σε 3 μεγάλες κατηγορίες.

• Η μεγάλη μάζα (πάνω από 600.000) των παλαιών συνταξιούχων θα έχει αυξήσεις μόνο στο εκκαθαριστικό λόγω λογιστικού συμψηφισμού με την «προσωπική διαφορά». Η νέα σύνταξη εξακολουθεί να είναι μικρότερη από την σύνταξη που έπαιρναν πριν τον νόμο Κατρούγκαλου, γι αυτό και απλώς θα μειωθεί η προσωπική τους διαφορά με μηδενική διαφορά στην τσέπη. Αυτό που αλλάζει είναι πως οι εν λόγω συνταξιούχοι μπορούν να ελπίζουν σε αυξήσεις νωρίτερα, καθώς από το 2023 ξεπαγώνει ο μηχανισμός αυξήσεων με βάση τον τιμάριθμο. Από τους νέους επανυπολογισμούς εξαιρούνται – όπως και το 2016 – οι συνταξιούχοι ΟΓΑ.
• Όσοι παλαιοί συνταξιούχοι είχαν συνταξιοδοτηθεί πριν τον νόμο Κατρούγκαλου – πριν από 13 Μαίου 2016 – έχουν αρνητική προσωπική διαφορά και ταυτόχρονα έχουν πάνω από 30 και έως 44 έτη ασφάλισης θα δουν μια νέα αύξηση, η οποία όμως θα σπάσει σε 5 ετήσιες δόσεις και γι αυτό θα είναι αρκετά μικρή φέτος. Διατηρείται η αύξηση που δόθηκε από το 2019 και δίνεται μια δεύτερη αύξηση η οποιία σπάει σε νέα 5ετή μεταβαταική περίοδο από φέτος έως και το 2024. Οι εν λόγω συνταξιούχοι είναι οι μόνοι που θα παίρνουν διπλή αύξηση κάθε χρόνο από φέτος έως και το 2023. ΑΠό την άλλη επειδή η αύξηση που δικαιούνται σπάει σε 5 δόσεις, το ποσό της κάθε δόσης θα είναι μικρό και για κάποιους ανεπαίσθητο.
• Όσοι παλαιοί συνταξιούχοι είχαν συνταξιοδοτηθεί πριν τον νόμο Κατρούγκαλου – πριν από 13 Μαίου 2016 – και έχουν πολύ μικρή θετική προσωπική διαφορά και ταυτόχρονα έχουν πάνω από 30 και έως 44 έτη ασφάλισης. Ανάλογα με το ύψος της προσωπικής τους διαφοράς και τα έτη ασφάλισης μπορεί να εξουδετερώσουν την προσωπική διαφορά και να λάβουν και αύξηση η οποία όμως θα σπάσει σε 5 ετήσιες δόσεις από φέτος έως και το 2024.
• Το σχέδιο νόμου διατηρεί την πρόβλεψη για γενικές αυξήσεις από το 2023 και μετά, αλλάζοντας στη διατύπωση τον τρόπο υπολογισμού αυτών των αυξήσεων. Σύμφωνα με ειδικούς, δεν προκύπτει σημαντική μεταβολή στις γενικές αυξήσεις από το νέο τύπο σε σχέση με το προισχύον καθεστώς. Όπως δεν αλλάζει και η πρόβλεψη του νόμου Κατρούγκαλου για «κόφτη» στο ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή. Στην πράξη, για όσο διάστημα η ελληνική οικονομία παραμένει σε στασιμοπληθωρισμό, οι αυξήσεις στις συντάξεις δεν θα επηρεάζονται από την πορεία του ΑΕΠ.

Ειδικά για τους υπηρετούντες σε Ειδικές Δυνάμεις (βατραχάνθρωποι, καταδρομείς, αλεξιπτωτιστές, πιλότοι, πυροτεχνουργοί κ.ά.), προβλέπεται µε ειδική διάταξη πως τα ποσοστά αναπλήρωσης γι’ αυτές τις ομάδες προσαυξάνονται πέραν των ποσοστών που προβλέπονται για όλους τους υπόλοιπους ασφαλισμένους κατά ποσοστό 1,5% επιπλέον για κάθε έτος μετά το 45ο. Συνεπώς η αναπλήρωση επιστρέφει γι’ αυτές τις ειδικές ομάδες στο επίπεδο του νόμου Κατρούγκαλου, δηλαδή στο 2% κατ’ έτος μετά το 45ο.