Η Απελευθέρωση των Αθηνών

«Ὀμπρός! Με ὀρθή, μεσούρανη τῆς Λευτεριᾶς τή δάδα, ἀνοίγεις δρόμο Ἑλλάδα, στόν  Ἄνθρωπον  Ὀμπρός.» Ἄγγελος Σικελιανός 

Το πρωί της 18ης Οκτωβρίου του 1944, στον ιερό βράχο της Ακροπόλεως, παρουσία ενός τεράστιου πλήθους, μέσα σε άκρατη συγκίνηση, έγινε η επίσημη τελετή  έπαρσης  της ελληνικής σημαίας. Η Αθήνα ανακτούσε την ελευθερία της μετά από 3 χρόνια, 5 μήνες και 21 μέρες απάνθρωπης γερμανικής  κατοχής. Την σημαία ύψωσε στον ιστό ο πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου, ο οποίος είχε αφιχθεί την προηγουμένη με το θωρηκτό Αβέρωφ, επικεφαλής της Κυβερνήσεως Εθνικής Ενότητος. Οι Γερμανοί είχαν αποχωρήσει από την Αθήνα την 12 Οκτ 1944. 

Το Συνέδριο του Λιβάνου

Η μετάβαση από την κατοχική κυβέρνηση του Ι. Ράλλη στην Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, πραγματοποιήθηκε υπό ομαλές συνθήκες. Σ’ αυτό συνέβαλαν  το Συνέδριο του Λιβάνου και οι συμφωνίες της Καζέρτας και της Μόσχας. Το Συνέδριο του Λιβάνου πραγματοποιήθηκε  από  17 έως 20 Μαΐου του 1944, στο ξενοδοχείο «Δάσος της Βουλώνης» στο Ντούρ Ελ Σαουέρ, ένα ορεινό θέρετρο του όρους Λίβανος. Στο τέλος του...

συνεδρίου οι 25 εκπρόσωποι όλων σχεδόν των πολιτικών παρατάξεων και των αντιστασιακών οργανώσεων της Ελλάδος υπέγραψαν μια κοινή δήλωση, την οποία ο Γ. Παπανδρέου ονόμασε «Εθνικό Συμβόλαιο». Οι παριστάμενοι συμφώνησαν στον σχηματισμό Κυβερνήσεως Εθνικής Ενότητος, με πρωθυπουργό τον Γ. Παπανδρέου. Όλα τα όλα ένοπλα τμήματα στο εσωτερικό και το εξωτερικό ετέθησαν υπό τις διαταγές της κυβερνήσεως. Το ΚΚΕ έλαβε 6 υπουργεία επί συνόλου 22.

Συμφωνίες Καζέρτας και Μόσχας

Την 26 Σεπ 1944 στην Καζέρτα της Ιταλίας, ο Αρχηγός του ΕΔΕΣ (Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός Σύνδεσμος) συνταγματάρχης Ναπολέων Ζέρβας και ο Αρχηγός του ΕΛΑΣ (Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός) συνταγματάρχης Στέφανος Σαράφης, συμφώνησαν στην υπαγωγή των αντάρτικων τμημάτων τους υπό την διοίκηση του Βρετανού Στρατηγού Σκόμπυ. Στην ίδια συμφωνία καθορίσθηκαν τα όρια των περιοχών ευθύνης των διαφόρων ενόπλων οργανώσεων. Ο νομός Αττικής και η Πελοπόννησος υπήχθησαν  υπό την άμεση διοίκηση των Βρετανών. Στην διάσκεψη  της Μόσχας, την 9 Οκτ 1944, ο Στάλιν και ο Τσώρτσιλ  συμφώνησαν η Ελλάδα να ενταχθεί στην Βρετανική σφαίρα επιρροής. Πέρα από τις υπογραφείσες συμφωνίες, ο Τσώρτσιλ αποφάσισε να αποστείλει ισχυρές βρετανικές δυνάμεις στην Ελλάδα, για να αποτρέψει το ενδεχόμενο καταλήψεως της εξουσίας από το ΚΚΕ με την χρησιμοποίηση  του ΕΛΑΣ.

Οι Αντιδράσεις του ΚΚΕ

Ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ Γ. Σιάντος είχε σοβαρές αντιρρήσεις για τις παραπάνω συμφωνίες, ζήτησε μάλιστα την αντικατάσταση του Γ. Παπανδρέου από την θέση του πρωθυπουργού. Δεν μπορούσε όμως να αποκαταστήσει επαφή με την Μόσχα για την λήψη οδηγιών. Απευθύνθηκε στον επικεφαλή της ρωσικής στρατιωτικής αποστολής Αντισυνταγματάρχη Ποππώφ, αλλά εκείνος δήλωσε αναρμόδιος, γιατί είχε έρθει σαν σύμβουλος του ΕΛΑΣ και όχι της ΠΕΕΑ (Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης). Τελικά ο ρώσος πρεσβευτής από το Κάιρο του συνέστησε πλήρη συμμόρφωση στις εντολές των Βρετανών. Η Μόσχα αναγνώριζε πλήρως την Ελληνική κυβέρνηση εξωτερικού, με την οποία διατηρούσε άριστες σχέσεις.

Η συμμετοχή της χώρας μας στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και η τριπλή κατοχή είχαν τεράστιο κόστος σε  ανθρώπινες απώλειες και υλικές καταστροφές. Μετά την απελευθέρωση θα έπρεπε ενωμένοι να εξαντλήσουμε όλη την ενεργητικότητα μας στην επούλωση των πληγών και την ανοικοδόμηση. Αυτό επέβαλε το συμφέρον μας ως λαός και ως έθνος. Αυτό επίτασσε η κοινή λογική, η οποία δυστυχώς, δεν είναι τόσο κοινή, όσο κοινώς πιστεύετε.

Αντιστράτηγος ε.α. Ι. Κρασσάς / f.oineas@yahoo.com