Συνέντευξη Επίτιμου Α/ΓΕΣ Στρατηγού Χρίστου Μανωλά για Τουρκία, ΑΟΖ, μεταναστευτικό, ΝΑΤΟ και μελλοντικά του σχέδια

* Για την Τουρκία, για το μεταναστευτικό - προσφυγικό, για το ΝΑΤΟ, για την ΑΟΖ, για τις κινητοποιήσεις και για τα μελλοντικά του σχέδια στο Papaparisis' blog
Κατά γενική ομολογία, ο καταδρομέας Επίτιμος Α/ΓΕΣ Στρατηγός εα Χρίστος Μανωλάς, σε όλο το στρατιωτικό του βίο λειτούργησε με γνώμονα το εθνικό συμφέρον, το καλό του προσωπικού και της υπηρεσίας. Παρά τον μικρό χρόνο παραμονής του ως Α/ΓΕΣ, άφησε ξεκάθαρο το στίγμα στις ψυχές των ανθρώπων που διοικούσε. Τον χαρακτήρισαν ο διαφορετικός τρόπος προσέγγισης των θεμάτων και οι μοντέρνες απόψεις του, που τον έκαναν ιδιαίτερα αγαπητό στο στράτευμα, με αποτέλεσμα το ηθικό του προσωπικού να παραμένει σε υψηλό επίπεδο παρά τις δυσχέρειες που αντιμετώπιζε λόγω της οικονομικής κρίσης. Ο Χρίστος Μανωλάς λειτούργησε ανιδιοτελώς και δε δίστασε να συγκρουστεί εκεί που έπρεπε. Ορισμένοι το γνωρίζουν.

Ερώτηση: Στρατηγέ, θ’ αρχίσω με μία γενική ερώτηση. Γνωρίζω ότι αγαπήσατε τη δουλειά σας ή ακριβέστερα το λειτούργημα σας και είμαι σίγουρος ότι θα είχατε πολλές υπέροχες αλλά και ελάχιστες δυσάρεστες στιγμές. Ποια ήταν όμως για εσάς η καλύτερη και ποια η χειρότερη στιγμή στην καριέρα σας;

Απάντηση: Όλες οι στιγμές είναι καλές, όταν κάποιος υπηρετεί την Πατρίδα, όταν βάζει το καθήκον πάνω απ’ όλα και δεν τις ξεχωρίζω. Η πλέον δύσκολη στιγμή ήταν όταν παρέδωσα τις σωρούς των τριών στελεχών της 32ΤΑΞΠ/Ν στους οικείους τους. Θα προτιμούσα ο Θεός να μην με είχε «αξιώσει» να ζήσω τέτοια στιγμή. Όμως το καθήκον έχει και τέτοιες στιγμές κι εκεί οφείλεις να δείξεις δύναμη και ψυχραιμία.

Ερώτηση: Πιστεύετε ότι θα έπρεπε οι Ένοπλες Δυνάμεις να εμπλακούν τόσο ενεργά στο μεταναστευτικό – προσφυγικό πρόβλημα; Γιατί άραγε η Πολιτεία θυμάται τις Ένοπλες Δυνάμεις, πάντα στα δύσκολα;

Απάντηση: Η εμπλοκή των ΕΔ στο μεταναστευτικό, όπως και στα περισσότερα είδη κρίσεων είναι καταρχήν δεδομένη. Όμως δεν είναι δυνατόν να ασχολούνται θεσμικά  οι ΕΔ αποκλειστικά και μόνο με το μεταναστευτικό. Υπάρχουν οι καθ’ υμών αρμόδιες κρατικές δομές για να ασχοληθούν μετά το αρχικό στάδιο, όπου οι ΕΔ εμπλέκονται. Όλα περιγράφονται στο Δόγμα Πολιτικοστρατιωτικής Συνεργασίας. Ποιος κάνει τι, πότε, για πόσο κλπ λεπτομέρειες. Οι αποστολές είναι ξεκάθαρες. Οι ΕΔ δεν θα έπρεπε να έχουν εμπλακεί τόσο στην κρίση αυτή και θα έπρεπε ήδη να έχουν απεμπλακεί. Αναμένω μελλοντικά προβλήματα από την συνεχιζόμενη εμπλοκή. Είναι  λάθος, δεν πρέπει να συνεχισθεί.

Ερώτηση: Ήταν κατά την άποψη σας ορθή η εμπλοκή του ΝΑΤΟ στη μεταναστευτική – προσφυγική κρίση στο Αιγαίο;

Απάντηση: Πάντοτε υπάρχουν υπέρ και κατά. Η πολιτεία σταθμίζει και αποφασίζει θεσμικά. Η παρουσία του ΝΑΤΟ είχε και θετικά αποτελέσματα. Αίφνης οι μεταναστευτικές ροές μειώθηκαν. Από την άλλη η Τουρκία εκμεταλλεύθηκε την παρουσία του ΝΑΤΟ για να θέσει τα θέματα της. Πιστεύω όμως ότι η παρουσία του ΝΑΤΟ συνεισέφερε θετικά. Δυστυχώς, υπάρχει η τάση να καταδικάζεται αναφανδόν η Συμμαχία, κυρίως για ιστορικούς λόγους, λόγω Κυπριακού. Ξεχνάμε όμως εδώ ότι το ΝΑΤΟ αποτελείται από 28, μεθ ου πολύ από 29 χώρες και η Ελλάδα είναι από τα παλαιά μέλη, συμμετέχουσα από το 1952 στην Συμμαχία. Αίφνης, στην ναυτική δύναμη συμμετείχε και Ελληνική φρεγάτα. Πιστεύω, ότι πρέπει να βλέπουμε τα πράγματα κάτω από πολλές οπτικές γωνίες και ορθολογικά. Εγώ θα σας πω  ότι αν η Ελλάδα και η Τουρκία δεν ήσαν μέλη της Συμμαχίας, θα είχαμε  συγκρουσθεί πολλές φορές μέχρι σήμερα. Η Συμμαχία έχει λειτουργήσει κατευναστικά, υπάρχει διάλογος, που διευκολύνει τον χειρισμό των θεμάτων.

Ερώτηση: Γιατί πιστεύετε η Τουρκία  αύξησε κατά πολύ το τελευταίο διάστημα τις παραβάσεις – παραβιάσεις, παρότι βρίσκεται το ΝΑΤΟ στην περιοχή;

Απάντηση: Η Τουρκία πιέζεται στα ΝΑ σύνορα της με το Κουρδικό και τη Συρία. Κάθε φορά που πιέζεται κάνει εξαγωγή της κρίσης Δυτικά, σ’ εμάς. Αυτό έκανε και αυτή τη φορά σε συνδυασμό με το ότι ήθελε να δώσει έντονο το σημάδι της πολιτικής και των διεκδικήσεων της, παρουσία της Συμμαχίας.

Ερώτηση: Πολλοί εκτιμούν ότι η Τουρκία επιδιώκει ένα θερμό επεισόδιο. Εσείς τι λέτε; Είναι έτοιμες οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας μας να ανταπεξέλθουν, αν αυτό συμβεί;

Απάντηση:. Η Τουρκία έχει σταθερές επιδιώξεις και σταθερή εξωτερική πολιτική. Δυστυχώς, έχει και την πρωτοβουλία και αμφισβητεί το status quo στο Αιγαίο. Δεν επιθυμεί  μεμονωμένα ένα θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο. Θα το έχει εντάξει σε ένα ευρύτερο σενάριο Αυτό δε σημαίνει ότι δε μπορεί να συμβεί ένα θερμό επεισόδιο ανά πάσα στιγμή. Όταν υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση δυνάμεων, πολεμικών πλοίων, υποβρυχίων, αεροσκαφών, ελικοπτέρων κλπ, όλα είναι δυνατόν να συμβούν. Μέχρι στιγμής όμως, η Τουρκία παίρνει αυτό που θέλει χωρίς θερμό επεισόδιο ή διεξαγωγή επιχειρήσεων. Οι αποφάσεις μας σε όλα τα επίπεδα δεν της δημιουργούν σοβαρό πρόβλημα σε πολιτικό, οικονομικό και στρατιωτικό επίπεδο. Άρα δεν έχει λόγο να κλιμακώσει την κρίση ή όταν το πράττει, ρυθμίζει το επίπεδο κλιμάκωσης σύμφωνα με τις επιθυμίες της. Πρέπει να αλλάξουν οι δικοί μας τρόποι ενεργείας. Εμείς πλέον θεωρούμε τον συνεχή κατευνασμό, αποτροπή, με αποτέλεσμα να διολισθαίνουμε συνεχώς. Έτσι όμως δεν σε σέβεται ούτε αντίπαλος ούτε φίλος. Πρέπει να παραδειγματισθούμε από άλλες μικρές χώρες της ευρύτερης περιοχής μας και να γίνουμε περισσότερο αποφασιστικοί. Πρέπει να χτίσουμε συμμαχίες.

Οι ΕΔ παρά την οικονομική συγκυρία θα επιτελέσουν στο ακέραιο την αποστολή τους. Το θέμα είναι τι κάνει η πολιτεία για να είναι έτοιμες οι ΕΔ. Δυστυχώς τα μέτρα που λαμβάνονται είναι προς την αντίθετη κατεύθυνση και δημιουργούν έλλειμμα ασφαλείας και άμυνας που αναπληρώνεται από το φιλότιμο και τις ικανότητες των στελεχών μας. Για πόσο όμως ακόμα τα στελέχη μας θα υπερβάλουν εαυτόν; Εδώ υπάρχει θέμα και πρέπει η πολιτεία να παρέμβει, άλλως το έλλειμμα ασφαλείας θα αυξηθεί με γεωμετρική πρόοδο.

Ερώτηση: Πιστεύετε ότι έχουμε αργήσει στο θέμα της θέσπισης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ); Ζητήθηκε ποτέ η άποψη σας από την πολιτική ηγεσία, όταν ήσασταν Α/ΓΕΣ;

Απάντηση: Το θέμα της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) το χειρίζεται θεσμικά το Υπουργείο Εξωτερικών. Οι Ένοπλες Δυνάμεις εφαρμόζουν την Πολιτική Εθνικής Άμυνας (ΠΕΑ), που έχει σχεδιασθεί από την κυβέρνηση και έχουν ως καθήκον να υπερασπισθούν τα εθνικά συμφέροντα, με τα μέσα που η πολιτεία θα διαθέσει σ’ αυτές. Ως γνωστόν, τα εθνικά σου θέματα τα υποστηρίζεις με τη χρήση των συνιστωσών ισχύος σε πολιτικό, διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο. Ναι, αργήσαμε, αυτό όμως δε σημαίνει ότι δε μπορούμε να αλλάξουμε πλεύση. Ο χρόνος όμως λειτουργεί εις βάρος μας. Είναι πεποίθηση μου ότι μερικές φορές οι Ελληνικοί χειρισμοί τόσο στο θέμα της ΑΟΖ, όσο και στο θέμα του εύρους των χωρικών υδάτων ήσαν αναποτελεσματικοί και τολμώ να πω κάποιες φορές και επιζήμιοι για τα εθνικά συμφέροντα.

Ερώτηση: Σας είδαμε στη Θεσσαλονίκη να συμμετέχετε κι εσείς, ένας πρώην Α/ΓΕΣ, στη συγκέντρωση διαμαρτυρίας των εν αποστρατεία στελεχών των ΕΔ και των ΣΑ, για εθνικά αλλά και συντεχνιακά θέματα. Τι σας έκανε να πάρετε αυτήν την απόφαση;

Απάντηση: Αισθάνθηκα ότι μου λένε ψέματα, ότι με κοροϊδεύουν. Αισθάνθηκα ότι η Πατρίδα οδεύει σε ατραπούς επικίνδυνους, ότι κάτι δεν πάει καλά κι ότι έπρεπε να εκφράσω κι εγώ δημοκρατικά τις ανησυχίες μου ως πολίτης του Ελληνικού Κράτους. Δεν θεωρώ ότι ιδιωτεύω, επειδή έχω αποστρατευθεί, ότι δηλαδή δεν ασχολούμαι με τα κοινά, γιατί αυτό δεν είναι σωστό. Στην Αρχαία Ελλάδα όποιος δεν ησχολείτο με τα κοινά και ιδιώτευε δεν ετύγχανε υπολήψεως από τους ενεργούς πολίτες. Το ίδιο κάνω κι εγώ. Έχω άποψη, ανησυχώ και εκφράζω τους προβληματισμούς μου με υποβολή όμως πάντοτε προτάσεων και εισηγήσεων. Το ίδιο έκανα και ως Αρχηγός ΓΕΣ, θεσμικά. Όμως πάντοτε εξέφραζα τις απόψεις μου με παρρησία, ειλικρίνεια, δεν ωραιοποιούσα καταστάσεις  και οι  τέως υφιστάμενοι μου αυτό το  γνωρίζουν.

Με τη σύζυγο του Μαρία και τις δύο κόρες του

Ερώτηση: Αν κάποιο κόμμα σας έκανε πρόταση να σας συμπεριλάβει σε εκλόγιμη θέση στο ψηφοδέλτιο της Επικρατείας, τι θα ήταν αυτό που θα ήρε τυχόν ενστάσεις σας και θα σας έκανε να μπείτε στο στίβο της πολιτικής;

Απάντηση: Υπήρξαν προτάσεις τις οποίες και απέρριψα, μέχρι στιγμής. Δεν επιθυμώ να υπάρξω κάποιος που θα σκεφτούν ότι θα ασκήσω πολιτική για βιοπορισμό. Δεν είναι αυτός ο σκοπός μου. Ήδη  απασχολούμαι στον ιδιωτικό τομέα κι έχω αρχίσει μια νέα σελίδα στην επαγγελματική μου ζωή. Επιθυμώ όμως πάντα να βοηθήσω την Πατρίδα και είμαι ενεργός πολίτης της χώρας. Αν υπάρξει στο μέλλον κάποια πρόταση θα δω πως θα το αντιμετωπίσω εκείνη τη στιγμή. Δεν αποκλείω κάτι. Αυτή την περίοδο πάντως προτιμώ να εκφράζομαι ελεύθερα και υπεύθυνα για το καλό της Ελλάδας, γιατί  έτσι θεωρώ ότι βοηθάω περισσότερο. Είναι αναφαίρετο όμως δημοκρατικό δικαίωμα όλων να ασχολούνται με τα κοινά, κατά συνέπεια και των εν αποστρατεία στελεχών, να ασκούν πολιτική, συμμετέχοντας στο Κοινοβούλιο, με οποιοδήποτε κόμμα θεωρούν ότι τους εκφράζει και γι αυτό θεωρώ θετική την παρουσία αυτή την στιγμή συναδέλφων στην Πολιτική, διότι πιστεύω ότι οι νέοι αξιωματικοί, υπαξιωματικοί, στελέχη με τις εφαρμοσμένες γνώσεις, πείρα και παιδεία την οποία διαθέτουν μπορούν να βοηθήσουν την Πατρίδα.

Στρατηγέ, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για το χρόνο που διαθέσατε προκειμένου να δώσετε στο Papaparisis’ blog και στο www.larisanew.gr τη συνέντευξη αυτή. Γνωρίζω ότι αγαπήσατε την Λάρισα όμως είμαι σε θέση να γνωρίζω ότι και οι Λαρισαίοι, όχι μόνον τα εν ενεργεία και εν αποστρατεία στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, εκφράζουν με κάθε τρόπο την εκτίμηση στο πρόσωπο σας και ενδιαφέρονται για τις απόψεις σας. Έτσι προέκυψε και αυτή η συνέντευξη. Ευχαριστώ και πάλι...

Με τον Επίτιμο Στρατηγό Α/ΓΕΣ Χρίστο Μανωλά
όταν ήταν Δκτης της 1ης ΣΤΡΑΤΙΑΣ