Ο Αραβοϊσραηλινός Πόλεμος του 1973 (Β΄ Μέρος)

«Πολεμάω 25 χρόνια, όλα τα άλλα που έζησα ήταν απλώς μάχες. Αυτός ήταν πραγματικός πόλεμος» Υποστράτηγος Αριέλ Σαρόν και μετέπειτα πρωθυπουργός του Ισραήλ.

Μετά τον πόλεμο του 1967, το Ισραήλ με την κατάληψη των υψιπέδων του Γκολάν[1] στα βόρεια σύνορα του, απέκτησε στρατηγικό πλεονέκτημα έναντι της Συρίας. Τα πυροβόλα και τα τεθωρακισμένα του αποτελούσαν διαρκή απειλή κατά της Συρίας. Ο Σύριος Πρόεδρος Χαφέζ αλ-Άσαντ επιθυμούσε διακαώς την ανακατάληψη του υψωμάτων του Γκολάν, όχι μόνο για την αποκατάσταση του εθνικού εδάφους, αλλά και του γοήτρου των ενόπλων δυνάμεων της χώρας του. Την 6η Οκτ 1973, 150.000 Σύριοι στρατιώτες με 1.500 σοβιετικά άρματα Τ-55 και Τ-62, υποστηριζόμενοι από 1.000 πυροβόλα και 350 αεροσκάφη, είχαν αναπτυχθεί στα σύνορα Συρίας-Ισραήλ. Κατά μήκος της 72 χλμ. γραμμής του μετώπου οι Ισραηλινοί είχαν κατασκευάσει 17 κέντρα αντιστάσεως.[2] Για την άμυνα των υψωμάτων του Γκολάν οι Ισραηλινοί διέθεταν δύο ταξιαρχίες δυνάμεως 10.000 ανδρών, 170 άρματα μάχης (αμερικανικά Μ 60 και βρετανικά Centurion) και 60 πυροβόλα.

Η Συριακή Επίθεση

Στις 14:00 της 6^ης Οκτ., ημέρα Σάββατο, μετά από σφοδρό βομβαρδισμό από αέρος και εδάφους, 3 μεραρχίες πεζικού επετέθησαν εφ’ ολοκλήρου του μετώπου, με αποστολή να καταλάβουν τα υψώματα του Γκολάν μέχρι το βράδυ της Κυριακής. 2 τεθωρακισμένες συριακές μεραρχίες αποτελούσαν τις εφεδρείες των δυνάμεων του πρώτου κύματος. 40 αντιαεροπορικές πυροβολαρχίες πυραύλων εδάφους αέρος παρείχαν προστασία από την Ισραηλινή αεροπορία. Στην Συρία δόθηκε η ευκαιρία να καταλάβει τα υψώματα του Γκολάν, κατά τις 2 πρώτες ημέρες του πολέμου. Η συριακή επίθεση που διήρκησε μέχρι το βράδυ της Κυριακής 7 Οκτ., αντιμετωπίσθηκε από την μέχρις εσχάτων άμυνα των Ισραηλινών. Η μεγαλύτερη προώθηση επιτεύχθηκε στον νότιο τομέα, όπου οι συριακές δυνάμεις έφθασαν μέχρι τον ποταμό Ιορδάνη και την θάλασσα της Γαλιλαίας. Η συγκράτηση της συριακής επιθέσεως επί 30 ώρες έδωσε τον απαραίτητο χρόνο για την ολοκλήρωση της Ισραηλινής επιστρατεύσεως. Οι Ισραηλινοί αντεπιτέθηκαν με 2 τεθωρακισμένες και 1 μηχανοκίνητη μεραρχία πεζικού και κατόρθωσαν να απωθήσουν τις συριακές δυνάμεις στην γραμμή ανακωχής του πολέμου του 1967, την ονομαζόμενη «Πορφυρά Γραμμή». Μέχρι το μεσημέρι της 10^ης Οκτ. από τα 1.400 άρματα που επιτέθηκαν κατά του Ισραήλ δεν είχε απομείνει ούτε ένα αξιόμαχο. Τα πλέον σύγχρονα οπλικά συστήματα που είχε διαθέσει ποτέ η Σοβιετική Ένωση, σε στρατό χώρας εκτός του Συμφώνου της Βαρσοβίας, βρισκόταν διασκορπισμένο στα υψώματα του Γκολάν.

Η Ισραηλινή Προέλαση εντός της Συρίας

Το Ισραηλινό επιτελείο έκρινε επιβεβλημένη την συνέχιση της επιθέσεως εντός της Συρίας, για τους εξής λόγους:

α. Να κατακτήσει το απαραίτητο έδαφος, για την διεξαγωγή αποτελεσματικής αμύνης σε βάθος.

β. Να εμποδίσει την αναδιοργάνωση και τον επανεξοπλισμό των υποχωρούντων Συριακών μονάδων.

γ. Να προωθήσει τα μεγάλου βεληνεκούς πυροβόλα του, σε απόσταση προσβολής της Δαμασκού.

δ. Να αναγκάσει τον Άσαντ να ζητήσει ανακωχή.

Στις 11:00 της 11^ης Οκτ. 4 ισραηλινές ταξιαρχίες επετέθησαν με σκοπό την καταστροφή του εχθρού και προέλαση σε βάθος τουλάχιστον 20 χλμ. Προς βοήθεια του συριακού στρατού έσπευσαν δύο ιρακινές τεθωρακισμένες μεραρχίες, μία τεθωρακισμένη ταξιαρχία από την Ιορδανία και δυνάμεις από την Σαουδική Αραβία, πέρα της μαροκινής ταξιαρχίας που είχε ήδη εμπλακεί στον αγώνα. Τα ισραηλινά τεθωρακισμένα αντιμετωπίσθηκαν επιτυχώς από τους σοβιετικούς κατευθυνόμενους αντιαρματικούς πυραύλους τύπου «Sagger», γεγονός που ανάγκασε τους ισραηλίτες να αποστέλλουν τμήματα καταδρομών προ των αρμάτων, για την καταστροφή τους. Η Ισραηλινή αεροπορία, με τίμημα την κατάρριψη 40 αεροσκαφών, εξουδετέρωσε μεγάλο μέρος από τις αντιπυραυλικές πυροβολαρχίες και αχρήστεψε τους περισσότερους διαδρόμους των αεροδρομίων. Τα συριακά αεροσκάφη αναγκάσθηκαν να χρησιμοποιήσουν τμήματα των αυτοκινητοδρόμων, ενώ τα μεγάλα σοβιετικά μεταφορικά αεροπλάνα αδυνατούσαν να προσγειωθούν, με αποτέλεσμα την αδυναμία ανεφοδιασμού του συριακού στρατού. Το ισραηλινό ναυτικό επέβαλε ναυτικό αποκλεισμό των συριακών λιμένων της Μεσογείου Λαττάκειας και Ταρτούς. Ο Άσαντ ζήτησε απεγνωσμένα από τον Αιγύπτιο πρόεδρο Σαντάτ, να ασκήσει πίεση στο μέτωπο του Σινά, γεγονός που κατέληξε στην μεγάλη αρματομαχία της 14^ης Οκτ.[3] Οι ιρακινές και ιορδανικές δυνάμεις πέτυχαν με συνεχείς επιθέσεις στα πλευρά των Ισραηλινών δυνάμεων, να σταματήσουν την προέλαση τους 30 χλμ προ της Δαμασκού. Οι σοβιετικοί προς υποστήριξη των Σύριων, απείλησαν με την αποστολή αερομεταφερομένων δυνάμεων για την υπεράσπιση της πρωτευούσης τους. Το βράδυ της 22^ας Οκτ. ο Άσαντ αποδέχθηκε την πρόταση του ΟΗΕ για την κατάπαυση του πυρός. Οι απώλειες των Σύριων ανήλθαν σε 3.500 νεκρούς και 370 αιχμαλώτους, 222 αεροσκάφη και 1650 άρματα μάχης.[4] Οι Ισραηλινές απώλειες ανήλθαν σε 772 νεκρούς, 2.453 τραυματίες, 100 άρματα μάχης και 60 αεροσκάφη.

Απολογισμός

Η νίκη των Ισραηλινών υπήρξε αποτέλεσμα:

α. Του υψηλού φρονήματος και της θελήσεως για νίκη του προσωπικού.

β. Της πρωτοβουλίας που επέδειξαν τα στελέχη και ειδικότερα τα μικρά, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αυτό του εικοσάχρονου Υπολοχαγού τεθωρακισμένων Τσβίκα Γρήνγκολντ (Zvika Greengold).[5]

γ. Της ταχύτατης επιδιορθώσεως επί του πεδίου της μάχης των ακινητοποιηθέντων αρμάτων και άλλων κρίσιμων μηχανημάτων.

δ. Της ακαμψίας και της ελλείψεως πρωτοβουλίας των Σύριων αξιωματικών.

Το Ισραήλ υπήρξε ο μεγάλος νικητής του Αραβοϊσραηλινού πολέμου του 1973, χωρίς να αποκτήσει ωστόσο τα ανάλογα πολιτικά οφέλη. Οι ειρηνευτικές συνομιλίες, που ακολούθησαν μετά την λήξη του πολέμου μεταξύ Αιγύπτου και Ισραήλ, κατέληξαν στην αναγνώριση του κράτους του Ισραήλ από την Αίγυπτο και στην υπογραφή της συνθήκης ειρήνης του 1979.[6] Το Ισραήλ απέσυρε τα στρατεύματα και τους εποίκους του από το Σινά, σε αντάλλαγμα μίας διαρκούς ειρήνης με την Αίγυπτο, η οποία ενώ μέχρι τότε ήταν η ηγέτιδα δύναμη του Αραβικού κόσμου, αποβλήθηκε από τον «Αραβικό σύνδεσμο». Η Συρία δεν έχει υπογράψει μέχρι σήμερα, συνθήκη ειρήνης με το Ισραήλ.

Αντγος ε.α. Ιωάννης Κρασσάς

Βιβλιογραφία

1. Chaim Herzog, Οι Αραβοϊσραηλινοί Πόλεμοι, Εκδόσεις ΛΙΝΑΙΟΣ, Αθήνα 2011.

2. Εγκυκλοπαίδεια ΠΑΠΥΡΟΣ LAROUSSE BRITTANICA, Εκδοτικός οίκος ΠΑΠΥΡΟΣ, Αθήνα 2007.

---

[1] Τα υψώματα του Γκολάν καταλαμβάνουν έκταση 1.800 χλμ².

[2] Το κάθε κέντρο αντιστάσεως επανδρώνονταν από 50 άνδρες και 3 άρματα μάχης. Διέθετε αντιαρματική τάφρο, παρατηρητήρια, μόνιμες και πρόχειρες οχυρώσεις.

[3] Βλέπε άρθρο: Ο Αραβοϊσραηλινός Πόλεμος του 1973 (Α΄ Μέρος).

[4] Στις απώλειες των αρμάτων περιλαμβάνονται 100 ιρακινά, 50 ιορδανικά και 24 μαροκινά άρματα μάχης.

[5] Ο Γκρινγκόλντ όταν ξέσπασε ο πόλεμος βρισκόταν σε άδεια. Μετέβη στο μέτωπο επάνδρωσε με δική του πρωτοβουλία δύο επισκευασμένα άρματα μάχης, κυρίως με τραυματίες. Πολέμησε επί 30 ώρες, κατέστρεψε ή έθεσε εκτός μάχης 60 συριακά άρματα, άλλαξε 6 φορές άρμα μάχης και ανέκοψε την προώθηση των Σύριων. Του απονεμήθηκε το ανώτατο παράσημο ανδρείας του Ισραήλ, το οποίο έχουν λάβει μόνο 40 Ισραηλίτες στους 4 πολέμους με τους Άραβες, από το 1948 μέχρι σήμερα.

[6] Υπογράφηκε στις 23 Μαρ. 1979, στο Κάμπ Ντέιβιντ των ΗΠΑ, ανάμεσα στον Ισραηλινό Πρωθυπουργό Μεναχέμ Μπεγκίν και τον Αιγύπτιο Πρόεδρο Ανουάρ Σαντάτ, υπό την εποπτεία του Αμερικανού Προέδρου Τζίμυ Κάρτερ.

Ο Αραβοϊσραηλινός Πόλεμος του 1973 (Α΄ Μέρος)

http://apostolospapaparisis.blogspot.gr/2018/01/1973.html